1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

Вақтинча сақлаш ҳибсхоналари (ВСҲ). 
ВСҲ жиноят содир 
этганликда гумон қилиниб, ЖПКнинг 221-моддасида назарда тутил-
ган асослар бўйича ушлаб турилган шахсларни қамоқда сақлаш учун 
мўлжалланган. ЖПКда белгиланган ҳолларда ҳамда тартибда ВСҲда 
ўзига нисбатан қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чораси қўлланилган 
гумон қилинувчи ёки айбланувчилар ҳам ўн суткагача сақланиши 
мумкин.
 
Қамоққа олинганлар вақтинча сақлаш ҳибсхоналарида ўн сутка-
гача сақланиши мумкин. Вақтинча сақлаш ҳибсхоналарида жиноят 
содир этишда гумон қилиниб ушланган шахс ички ишлар органига 
олиб келинган вақтдан бошлаб 48 соатдан ошмаган муддатда сақла-
ниши мумкин, агарда бу вақт ичида қонунда белгиланган тартибда 
унга нисбатан эҳтиёт чораси сифатида қамоққа олиш чоралари қўл-
ланилиши бундан истисно. 
Қамоққа олинганларни тергов ҳибсхонасига олислиги ёки лозим 
даражадаги қатнов йўллари мавжуд эмаслиги туфайли олиб бориш-
нинг имконияти бўлмаган ҳолларда, бундай шахслар вақтинча сақлаш 
ҳибсхоналарида терговчининг прокурор билан келишилган қарорига, 
шунингдек, прокурорнинг қарорига ёхуд суднинг ажримига кўра 
ўттиз суткагача сақланиши мумкин. 
Вақтинча сақлаш ҳибсхоналари Ўзбекистон Республикаси ички 
ишлар вазири томонидан ташкил этилади, қайта ташкил этилади ва 
тугатилади. 
Суриштирувчи, терговчи, прокурор ва судьянинг қамоққа олиш 
тўғрисидаги қарор ва ажримлари ижросини таъминлаш мақсадида 
ички ишлар органлари қамоққа олинган ва ушланган шахсларни сақлаш, 
қўриқлаш ва кузатишни амалга оширади. Шу мақсадда ички ишлар 

---

169 
органлари патруль-пост хизмати ва жамоат тартибини сақлаш бўлин-
малари тизимида вақтинча сақлаш ҳибсхоналари ташкил этилган. 
Вақтинча сақлаш ҳибсхоналарига олиб келинган шахсларни қабул 
қилиш ҳамда камераларга жойлаштириш
 
учун қуйидаги ҳужжатлар-
дан бирининг мавжудлиги асос бўлади: ЖПКнинг 225-моддасида 
назарда тутилган тартибда тузилган ушлаб туриш баённомаси; 
суриштирувчи, терговчи ёки прокурорнинг ушлаб туриш тўғрисидаги 
қарори; суднинг ЖПКда назарда тутилган тартибда чиқарган қамоққа 
олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш тўғрисидаги ажрими; озод-
ликда юрган шахсга нисбатан уни озодликдан маҳрум этиш тўғриси-
даги суднинг ҳукми.
Ҳибсга олинганлар, ушланганлар ва гумон қилинганларни вақтинча 
сақлаш ҳибсхоналарида ушлаб туриш
уларнинг жиноий фаолият билан 
шуғулланишларига барҳам бериш, қочиб кетишларининг, далилларни 
яширишлари ёки йўқ қилиб юборишларининг олдини олиш мақсади-
да қисқа муддатга озодликдан маҳрум қилишдир. Ушлаб туриш 
жиноят иши қўзғатилгунга қадар ҳам, иш қўзғатилгандан кейин ҳам 
амалга оширилиши мумкин. Иш қўзғатилгандан кейин ушлаб 
туришга фақат суриштирувчи, терговчи, прокурорнинг қарори ёки 
суднинг ажримига мувофиқ йўл қўйилади. 
Жиноят содир этишда гумон қилиниб ушланган шахсларга жиноий-
процессуал чеклаш чоралари қўлланилади, ушлаб туриш эса майда 
безорилик ёки ички ишлар органлари ходимларининг қонуний талаб-
ларини бажармасликда қўлланиладиган маъмурий чеклаш чорасидир. 
Қуйидагилар шахсни вақтинча сақлаш ҳибсхоналарида