1-мавзу: «иионинг жамо¬ат тартибини саќлаш ва жамоат хавфсизлигини таъмин¬лаш фаолияти¬ни бош¬ќариш» ўќув курси¬нинг пред¬мети, вазифаси ва тузилиши

Йўл-патруль хизмати куч ва воситаларини тезкор бошқариш 
уларнинг фаолиятини ташкил этишнинг энг асосий жараёни ҳисоб-
ланади.
 
Йўл-патруль хизмати куч ва воситаларини бошқариш Давлат йўл 
ҳаракати хавфсизлиги хизмати сафдаги бўлинмаларининг раҳбарлари 
томонидан 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот 

---

266 
диспетчерлик хизмати, шунингдек, унинг шохобчалари
орқали амалга 
оширилади. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек, унинг шохобчалари ўз фаолиятини ахборот-
компьютер маркази билан узвий ҳамкорликда амалга оширади. Йўл-
патруль хизмати бўлинмалари ҳаракатини мувофиқлаштириш, йўл 
ҳаракатини компьютерлашган бошқарув тизими ишини таъминлаш, 
транспорт оқими йўналишини кузатишни амалга оширади ва улар-
нинг тўхтовсиз ҳаракатини таъминлайди. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек, унинг шохобчалари ИИВ-ИИББ-ИИБ навбат-
чи қисмларининг тезкор бошқарувида бўладилар. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек, унинг шохобчалари навбатчи нарядлари ўз 
фаолиятларида навбатчилик қисмларининг ишини ташкил этишга 
доир идоравий ҳужжатларнинг қоидаларига, йўл ҳаракати хавфсиз-
лигини таъминлаш, жамоат тартибини сақлаш, жиноятларни олдини 
олиш ва уларни очиш соҳасига тааллуқли бошқа норматив ҳуқуқий-
ҳужжатларга амал қиладилар. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчалари фаолиятини қуйидаги 
тамойилларга асосан амалга оширадилар: тезкор вазиятни билиш; 
мавжуд куч ҳамда воситалардан самарали фойдаланиш; назоратнинг 
таъсирчанлигига эришиш; нарядда турган ходимларга нисбатан талаб-
чанликни ва уларнинг масъулиятини ошириш; хизмат вазифаларини 
бажаришда ташаббус кўрсатиш ва интилувчан бўлиш; қонунийликка, 
давлат ва хизмат сирларини сақлашга қатъий риоя этиш; ҳодисалар 
рўй берганлиги хусусидаги ахборотлар ва аризаларга нисбатан тезкор 
ва юксак масъулият билан муносабатда бўлиш; ишни холис ва мукам-
мал ўрганиш; фуқароларга ҳушёрлик ва эътибор билан муносабатда 
бўлиш; иш маданиятига амал қилиш; доимо жамоа тузилмалари ва 
фуқароларнинг ёрдамига таяниш. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчалари навбатчилари қуйидаги 
вазифаларни бажаради: 
–
хизмат кўрсатилаётган ҳудудда йўл ҳаракати хавфсизлигини 
таъминлаш масалаларига доир ахборотларни тўплайди, қайта ишлай-
ди ва уларга баҳо беради; 
–
йўлларда ҳаракатланишнинг узлуксизлиги ва хавфсизлигини 
таъминлаш мақсадида бўлинманинг куч-воситаларига тезкор раҳбар-

---

267 
лик қилади, транспорт оқими ҳаракатини тартибга солади, ҳаракатда 
юзага келган тирбандликка барҳам беради, йўлларни қазиш билан 
боғлиқ ишлар бажарилиши шартларига риоя этилиши устидан назорат 
ўрнатади; 
–
йўл-транспорт ҳодисалари, жиноятлар ва бошқа ҳуқуқбузарлик-
ларга доир ахборот ҳамда аризаларни қабул қилади ва ҳисобга олади; 
–
тезкор-тергов гуруҳининг оғир оқибатларга олиб келган ҳодиса 
рўй берган жойда расмийлаштириш ва кечиктириб бўлмас ишларини 
бажариш учун ташкилий ишларни амалга оширади (зарур ҳолларда 
бундай воқеалар тўғрисида манфаатдор ташкилотларга хабар қилади); 
–
ҳодиса рўй берган жойдан яширинган ҳайдовчини, олиб қочил-
ган ва ўғирланган транспорт воситалари қидирувини ташкил этади, 
уларни ўрнатилган тартибда рўйхатга олади; 
–
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек, унинг шохобчаларига келтирилган шахслар 
билан суриштирув ишлари олиб боради; 
–
Йўл-патруль хизмати наряди билан ички ишлар органларининг 
бошқа хизмат ва бўлинмаларининг нарядлари, жамоат тузилмалари 
билан ҳамкорлик қилишини ташкил этади; 
–
инспекторлар таркибига қурол, махсус техника воситаларини 
тарқатади ва уларни қабул қилиб олади, Йўриқноманинг 5-иловасига 
мувофиқ Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчаларида сақланадиган ашёлар-
нинг бутлигини таъминлайди; 
–
ички тартиб-қоидаларнинг бажарилишини, сафдаги бўлинма 
жойлашган бинода ёнғин хавфсизлиги ва санитария қоидаларига риоя 
этилишини таъминлайди, ахборот-маълумотларга доир ишларни 
амалга оширади; 
–
сафдаги бўлинма раҳбарлари йўқ вақтида фуқароларни қабул 
қилади, уларнинг илтимосларига кўра шикоят ва таклифлар дафтари-
ни беради; 
–
Вазирликнинг тегишли буйруқлари асосида махсус режалар ва 
бошқа шартли номлар остидаги тадбирлар режасига биноан жалб 
этилган куч ва воситаларнинг ҳаракатларини мувофиқлаштиради. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек, унинг шохобчалари зиммасига юклатилган 
вазифаларни бажариш учун суткалик наряд белгиланади. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчалари штатдаги ходимлари 

---

268 
сони тўлиқ бўлмаганлиги ёки ходимларнинг бетоблиги, таътилда 
бўлган ҳолларда сафдаги бўлинма командири томонидан зарур тайёр-
гарликка ва кўникмага эга бўлган кичик ва катта офицерлар таркиби-
да бўлган сафдаги бўлинманинг бошқа ходимлари навбатчиликка 
тайинланади. 
Оғир оқибатли йўл-транспорт ҳодисаси рўй берган жойга тезкор 
равишда жўнаб кетиш учун Марказий ахборот диспетчерлик хизмати 
– Ахборот диспетчерлик хизматида суткалик наряддан ташқари 
тезкор-тергов гуруҳининг навбатчилиги уюштирилиши мумкин. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчалари автомобиль, хизматни 
ташкил этиш учун зарур бўлган махсус техника воситалари, қурол-
ларни сақлаш учун темир қути (сейф) ёки қуролхона ҳамда алоҳида 
хизмат биноси билан таъминланади. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчерлик 
хизмати, шунингдек, унинг шохобчалари фаолиятини ИИВ-ИИББ-
ИИБ Йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармалари ва сафдаги бўлинма-
нинг раҳбарлари ташкил этадилар. Хизматни ўташ жадвалини тасдиқ-
лаш, суткалик наряддаги ходимларни алмаштириш тартибини белги-
лаш, заруратга қараб уларни навбатчиликдан четлатиш ҳуқуқига фақат-
гина сафдаги бўлинма командири (ёки унинг вазифасини бажарувчи 
шахс), Йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармаси раҳбарлари эгадир. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчалари нарядларининг суткалик 
хизмати, одатда, 24 соат давомийликда ташкил этилиши лозим. Сутка-
лик нарядда турган ходимларга овқатланиш ва қисқа муддатда дам 
олиш учун навбатма-навбат танаффус берилади. Ҳар бир ходим учун 
танаффус вақти 3 сменада – 6 соат, 4 сменада 4 соат бўлиши лозим. 
Иш вақтидаги дам олиш вақти ҳисобга киритилмайди. Марказий ахборот 
диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчерлик хизмати, шунингдек 
унинг шохобчалари штатидаги ходимларга сменадан кейин тегишли-
ча 48 соатлик ёки 72 соатлик, сафдаги бўлинма бўйича навбатчилик 
қилган бошқа ходимларга 48 соатлик дам олиш вақти берилади. 
Суткалик нарядларни алмаштириш вақти ИИВ-ИИББ-ИИБ Йўл 
ҳаракати хавфсизлиги бошқармалари бошлиқлари томонидан белги-
ланади. 
Марказий ахборот диспетчерлик хизмати – Ахборот диспетчер-
лик хизмати, шунингдек унинг шохобчаларида бўлиши шарт бўлган 
хизматга доир ҳужжатларга қуйидагилар киради: 

---

269 
–
йўл ҳаракати хавфсизлиги бўйича норматив ҳуқуқий-ҳужжат-
лар тўплами; 
–
ИИВ-ИИББ-ИИБ, шаҳар ва туман ички ишлар органлари, 
ҳарбий автомобиль инспекцияси, давлат хавфсизлик, фавқулодда вазият-
лар, фуқаро мудофааси идоралари навбатчилик қисмлари, йўл-ком-
мунал, автомобиль транспорти ташкилотлари, тиббиёт муассасалари, 
авария-қутқариш хизматлари билан алоқа боғлаш чизмаси; 
–
махсус тадбирлар режалари; 
–
шахсий таркибни хабардор қилиш ва тўплаш чизмаси; 
–
давлат рақам белгиларининг Қорақалпоғистон Республикаси, 
Тошкент шаҳри ва вилоятларга бириктирилган сериялари рўйхати; 
–
халқаро автомобиль қатнови учун очиқ бўлган автомобиль 
йўллари рўйхати; 
–
патруль хизмати йўналишлари ва постларининг жойлашиши; 
–
жўнатиладиган ва қабул қилиб олинадиган кўрсатмалар учун 
йиғма жилд; 
–
патруллик қилиш йўналишларида хизмат олиб бораётган 
ходимларнинг ахборотларини қайд қилиш китоби; 
–
патруль автомобилларининг хизматга чиқиши ва қайтиб 
келишини қайд қилиш китоби; 
–
қуроллар ва махсус техника воситаларини бериш ва қабул 
қилиб олиш китоби; 
–
кўча ва йўлларнинг қатнов қисмида юзага келган ҳаракат хавф-
сизлигига рахна солувчи нуқсонларни, ҳаракатни тартибга солиш 
техника воситаларини шикастланганлигини ҳисобга олиш китоби; 
–
махсус техника воситаларининг созлигини текшириш ва улар-
нинг шикастланганлигини ҳисобга олиш китоби; 
–
навбатчи ёзувлари учун китоби; 
–
ЙТҲларини ҳисобга олиш китоби; 
–
ўғирланган ва олиб қочилган транспорт воситаларини ҳисобга 
олиш китоби; 
–
шикоят ва таклифларни қайд этиш китоби.