1 Мавзу. Халқаро менежмент фанининг назарий асослари

8.2. Қабул қилувчи мамлакатда маҳаллий ходимларни халқаро компания менежмент услубига ўқитиш усуллари
Ҳар бир халқаро компания қабул қилувчи мамлакатда ТМК филиалларида ишлаш учун маҳаллий персонални ўқитиш бўйича ўз дастурлари ва усулларига эга бўлиб, улар қуйидагилардан иборат:
Меҳнат жараёнида иш жойида ўқитиш. Таълим олувчи мутахассис ўз мамлакатида корхона фаолияти шароитларида менежмент услубини ўзлаштириш учун халқаро компаниянинг тажрибали менежери билан бирга меҳнат қилади.
Чет элда ўқитиш. Халқаро компания хорижий филиалининг маҳаллий мутахассислари бош компания жойлашган мамлакатга ёки бошқа хорижий филиаллар жойлашган қабул қилувчи мамлакатларга ўқитишга юборилади.
Менежмент марказларида ўқитиш. ТМК МВА тўлиқ дастури бўйича ўз менежерларини тайёрлаш учун ўқув юртларига маблағ ажратади.
Ўз дастурлари бўйича ўқитиш. ТМК ўз курсларида ўз дастурлари бўйича ўқитишни ташкил қилади. “ИБМ” корпорациясида, масалан, маркетинг бўйича мутахассис ёки электрон-ҳисоблаш тизимларига кафолатли хизмат кўрсатиш бўйича мухандисларни ўз дастурлари бўйича ўқитишга бир йил кетади.
Ишдан сўнг кечки ўқитиш. Кўп ТМКлар қабул қилувчи мамлакатда маҳаллий ходимларни халқаро компания менежмент услубига кечқурун ишдан ташқари соатларда ўқитишни таъминлайди.
ТМК хорижий филиаллар ходимларининг самарали фаолиятини рағбатлантириш мақсадида менежернинг чет элда ходимларга таъсир ўтказишнинг мухим қуроллари сифатида қуйидагилар ҳисобланади:
1.Лидерлик – қабул қилувчи мамлакатда менежернинг ўз бўйсунувчиларининг меҳнат ва турмуш шароитлари - уларнинг иш хақи, яшаш шароитлари, ишлаб чиқариш ва оилавий муносабатларни ҳисобга олишини назарда тутади.
2. Мотивация кўп даражада бўйсунувчиларнинг психологияси ва фикрлашига боғлиқ. Ривожланган давлатларда мотивация манбалари бўлиб кўпинча ходимларни ҳурмат қилиш, уларнинг юқори малакасини тан олиш, уларнинг ташаббус кўрсатиши учун шароитлар яратиш ҳисобланади.
3. Коммуникация ходимлар жамоасида ахборот, гоявий мазмун, ишонч ва кайфият узатилишини ўз ичига олади. Бунда тил ва психологик тўсиқларни ҳисобга олиш зарур.
4. Назорат ТМК тизими амал қилишида барча хорижий филиаллар ҳаражатлари калькуляциясида, ишлаб чиқариш жараёнлари самарадорлиги ва тижорат фаолият натижаларининг таҳлилида айниқса муҳим.