1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

 
Ma`lumotlar xavfsizligi.
Ma'lumotlarning xavfsizligi dеganda, 
ma'lumotlarni tasodifiy yoki unga bila turib kirishga haqqi yo`q 
shaxslardan, ma'lumotlarni mualliflashtirmagan yoki xoqimlarning 
buzishidan himoya qilinishi tushuniladi. 
Maxfiyligi esa ayrim shaxslarning yoki takshilotlarning qachon va 
qanday miqdorda boshqa shaxslarga yoki tashqilotlarning ma'lumotlarni 
bеrish huquqi bilan aniqlanadi. 

Serverning global nomi 

Osilib qolgan aloqalarni aniqlash 

alternativ Routinglar 

Grafik instrumentlar (Network Manager) 


---

63 
 
 
 
Takomillashgan ixtiyoriy xavfsizlik (Advance Security Option). 
 
 
 
 
 
 
 
• 
l~aj987&^(*y02(&=94?7N
9%7yq}3
Scott/tiger Jones 54000 
Smith 4900
ASO 
texnologiyasiz
ASO 
texnologiyasi

---

64 
• 
Oqimni toliq kodlash (DES 40 va 56, RSA, SSL MD5 algoritmlar 
orqali) 
• 
Kerberos for Single Signon bilan integrasiyalash 
• 
SmartCard Technology bilan integrasiyalash 
• 
Yagona kirish (Enterprise User) 
Oracle vositasi yordamida ma‟lumotni shifrlash.
 
 
 
 
 
•
•
•
Shifrlash quyidagilarga imkon yaratadi 
–
tarmoqdagi barcha ma‟lumotlarni konfidensialligi; 
–
ma‟lumotlar butunligi; 
•
Xar bir amal(operatsiya) ucnun kalit avtomatik generasiya qilinadi. 
Oracle da foydalanuvchilarni identifikasiyalash usullari: 
–
oracle parollar; 
–
biometrik qurilmalar va kalitlar; 
–
markasiy tizimda yagona parol; 
–
taqsimlangan tizimda yagona parol; 
–
OTning avtorizasiyalash;
–
MBni avtorizasiyalash; 
–
parolni fayl orqali avtorizasiyalash; 

---

65