1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

 DML
operatorlari ishlatiladi.
Ma‟lumotlar bilan manipulyasiyalash SQL
 
tilini
DML
peratorlarini 
ko„llaymiz.
 
Interaktiv va qurilgan SQL.
SQL tilini ikkita shaklida mavjud va 
ishlatiladi.
-interaktiv SQL 
- qurilgan (kiritilgan) SQL 
Interaktiv SQLda foydalanuvchi SQL- so„rovlar va natija interaktiv 
rejimda olinadi. 
Qurilgan SQL, SQLkomandalaridan tashkil topib, u boshqa birorta 
tilga (S++S, Delphi) yozilgan dastur ichiga joylashtiriladi. Bu shunday 
tillarni ishlatadigan dasturlarni samarador, quvvatli qiladi. Ularga 
relyasion ma‟lumotlar bazasi bilan ishlash imkonini beradi.
SQL ma‟lumot toifalari.
Simvollar satr ma‟lumot toifasi SQL 
standartida matnlarni faqat bitta tavsifi keltiriladi. Uning sintaksisi
CHARACTER[(UZUNLIGI)] YOKI 
CHAR[(UZUNLIGI)] 
Jadvalni matnli qiymatli 
CHAR 
toifasidagi fikrlangshan uzunlikda 
bo„lishi mumkin. Bu parametr qiymati 1 - 255 bo„lishi mumkin, ya‟ni u 
255 simvolgacha bo„lishi mumkin. SQL tilini ba‟zi birlardagina 
o„zgaruvchan uzunlikdagi satr toifalari bor. Bu toifalar quyidagicha 
tavsiflanadi: 
VARCHAR(),CHARVARYING 
YOKI
 CHARVARYING()
Ixtiyoriy uzunlikdagi matnli tasvirni tasvirlaydi. 
CHARACTER 
va 
VARCHAR 
toifasidagi konstantalar apostrof ichiga 
yoziladi.
Quyidagiyozuvlarni barchasi ekvivalent
VARCHAR [(UZUNLIGI)],
CHARVARYING [(UZUNLIGI)] 
CHARACTER VARYING[(UZUNLIGI)] 
Agar uzunlik oshkor ko„rsatilmasa, u birga teng deb qabul qilinadi, 
ya‟ni barcha xollarda bita simvoldan iborat bo„ladi.
Sonli ma‟lumot toifalari SQL standartida quyidagi son toifasida ishlatiladi. 

---

37