1-мавзу: фалсафа фанининг предмети, мазмуни ва жамиятдаги роли режа

Конкрет ва абстракт ҳаҳиқат
илимларимизнинг ҳақиқат ёки ёлғонлигини, уларнинг абсолютлик ва нисбийлик даражасини конкрет жой ва вақт шароити белгилаб беради. Жой ва вақт шароити алмашиниб, ўзгариб турадиган омил эканлиги сабабли бир шароитда ҳақиқат бўлган нарса ўзгарган шароитда янглиш ёки ёлғон бўлиб чиқади.
Жой ва вақт шароитини ҳар томонлама ҳисобга олиш талаби билувчи субъектни догматик хатолардан эҳтиёт қилади. Жой ва вақт шароитининг ўзгариши етилган вазифаларни ҳал қилишга ижодий ёндашувни зарур қилиб қўяди, зарур бўлиб қолганда ўртага қўйилган мақсадга эришиш тактикаси, методи ва усулларини ўзгартира билишни тақозо этади. Шу боисдан ҳам билишнинг у ёки бу шакллари, методлари ва усулларини абсолютлаштириш мумкин эмас, эскирган хулосалар ва формулаларни ўз вақтида янгилари, ўзгарган шароитга мос келадиганлари билан алмаштириш зарур, чунки айни бир хил қонуниятлар турли тарихий шароитда турли натижаларга олиб келади.
Агар ҳақиқатга жараён деб қараб унга унинг ривожланиши нуқтаи назаридан ёндашиладиган бўлса, бу ҳолда конкрет ҳақиқатга абстракт ҳақиқат қарама-қарши қўйилади. Абстракт ҳақиқат – бу тўлиқ бўлмаган, ривожланмаган, биртомонлама ҳақиқат, конкрет ҳақиқат эса, аксинча, - тўлиқ, ривожланган, кўптомонлама ҳақиқат. Ҳар қандай ҳақиқат, у билиш жараёнида ривожланиб борганлиги сабабли, абстрактликни ҳам, конкретликни ҳам ўз ичига олади. Ҳақиқат ўз ривожининг кейинги босқичига нисбатан абстракт ва илгариги ривожланиш босқичига нисбатан конкретдир. Ҳақиқатга дарҳол эришиб бўлмайди; унга эришиш билишнинг қийин, кўп босқичли жараёнидир.


Саволлар:

1. 
   Билиш жараёни айнан нимадан бошланади сизнингча?
   
2. 
   Билишда сезги органларнинг ўрни.
   
3. 
   Билиш даражалари...
   
4. 
   Интуитцияга қанчалик ишонасиз?
   
5. 
   Онгсизликнинг ижобий томонларини кўрсатинг.
   
6. 
   Сизнингча мутлақ ҳақиқат борми?
   
7. 
   Ақлий билишда субъект ва объектнинг роли
   
8. 
   Релятивизм ва догматизмга қандай қарайсиз?
   
9. 
   Билиш масаласида сиз тажрибага кўпроқ таянасизми ва ёки ақлгами?
   
10. 
    Илмий фактлар ҳақида фикрларингиз (ўзингизнинг соҳангиздан келиб чиққан ҳолда жавоб беринг)
    
11. 
    Ҳозирги фанларнинг асосий мақсади нима деб уйлайсиз?