1-mavzu: din madaniyat fenomeni reja

O‘tilgan mavzu bo‘yicha savollar:

1. 
   Dinshunoslik fanining asosiy maqsadi nimadan iborat?
   
2. 
   Dinga qanday ta’riflar berilgan?
   
3. 
   Din jamiyatda qanday funksiyalarni bajaradi?
   
4. 
   Dinni o‘rganishda qanday yondashuv turlarini bilasiz?
   
5. 
   Dinlar qanday belgilar asosida tasnif qilinadi?
   
6. 
   Dinlarning qanday guruhlarini bilasiz?
   
7. 
   Diniy tashkilot qanday tuziladi?
   
8. 
   Vijdon erkinligi va diniy e’toq erkinligi haqidagi qonunning mohiyati?
   

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. – T.: “O‘zbekiston”- 2008.
   
2. 
   Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasining qonuni (yangi tahrir) – T.: “Adolat”- 1998
   
3. 
   I.A.Karimov. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. T.: “Ma’naviyat”- 2008
   
4. 
   I.A.Karimov. “Eng asosiy mezon – hayot haqiqatini aks ettirish. – T.: “O‘zbekiston”- 2009
   
5. 
   Dunyo dinlari tarixi. A.Mo‘minov va boshqalar. T.: “Mehnat”- 2004.
   
6. 
   Falsafa tarixi. Gunnar Skirbekk, Nils Gilyo. “SHarq”, T.: 2002.
   
7. 
   Falsafa qomusiy lug‘ati. “SHarq”, T.: 2004.
   
8. 
   Global ma’naviyat globallashuvning g‘oyaviy asosi.
   
9. 
   SH.Qahhorova.”Tafakkur”, -T.: 2009. –B. 448.
   

2-MAVZU: QADIMGI VA MILLIY DINLARNING TASNIFI


REJA

1. 
   Urug’-qabila dinlari: e’tiqod manbai va asosiy ko’rinishlari.
   
2. 
   Antik davrda ko’pxudolik dinlari.
   
3. 
   Milliy dinlar, ularning shakllanisi va manbalari
   

Urug’-qabila dinlari: e’tiqod manbai va asosiy ko’rinishlari


Totemizm- (alkongin tilidagi “totem”-uning urug‘i so‘zidan)-ibtidoiy jamiyatning ilk dinlaridan biri. U kishilarning ma’lum guruhi bilan hayvon va o‘simliklarning muayyan turlari o‘rtasida g‘ayritabiiy aloqa, qon-qarindoshlik bor, degan e’tiqodga asoslanadi. T.da har bir urug‘, qabilaning har bir a’zosining hayoti va farovonligi, ayni shu urug‘ning ajdodi bo‘lgan totemga o‘simlik va hayvonga bog‘liq, deb qaralgan. O‘sha davrlarda hayvon, o‘simlikning surati totem ruhlarining makoni, tabiiy suratdagi narsa urug‘ning homiysi tarzida qabul qilingan. SHunga ko‘ra, ular totemning yordamiga muxtoj bo‘lganlar, unga sehr yordamida ta’sir qilishga uringanlar. Dastlab totem sifatia hayvonlar, ko‘proq ov hayvonlari e’zozlangan. Keyinroq esa, qarindoshlik muosabatlari boshqa xayvonlarga ham o‘tgan, ba’zan o‘simliklar, tabiat xodisalari: yomg‘ir, quyosh, shamol, va boshqalarga ham tarqalgan. Totemistik e’tiqod ayniqsa Avstraliyadagi xalqlarda saqlanib qolgan. Avstraliya milliy axolisining har bir qabilasi xayvon yoki o‘simlik nomini olgan urug‘larga bo‘linadi. Urag‘ a’zolari o‘z totemini qarindoshi, otasi, akasi, do‘sti deb xisoblaydi. Markaziy osiyoda keng tarqalgan muchal ham totem bilan bog‘liq.