1-мавзу. Боғловчи моддалар р е ж а

Мустаҳкамлиги: 6 соат қотишдан кейин 75 кгс/см², 3 суткадан - 300, 28 сут. – 500 кгс/см² дан кам булмаслиги керак. Сув ўТказилмаслиги бўйича маркаси – 0,6 МПа. Бу цементнинг қотиши кальций гидроалюминатни – СаАН₁₀ – сув билан таъсирлашувида С₂АН₈ ва Al(ОН)₂ хосил бўлишига асосланган.
Гил тупрокли цементга 25 – 30% ангидрит киритилса ангидрит – гил тупроқли цемент тайёрлаш мумкин. Қотишда уч кальцийли гидроалюминат ангидрит билан реакция киришиб гидросульфоалюминат ҳосил қилади ва тизимни мустаҳкамлигини оширади. Гил тупроқли цементга 8 – 10% гача оҳак ёки портландцемент қўшилса унинг тутиб қолиш вақти қисқаради, мустаҳкамлиги кескин тўхтайди, чунки қотишда 3СаО, Al₂О₃, 6Н₂О ва Са(ОН)₂ ҳосил бўлади, 3СаО Al₂О₃, 6Н₂О эса паст боғловчи ҳусуятига эга. Шунинг учун гилтупроқли цементни бу боғловчилар билан аралаштириш ман этилади.
И.В. Кравченко ишлаб чиққан гипсли – гилтупроқли кенгаювчан цемент, юксак гилтупроқли шлаклар ва икки сувли гипсни фоиз ҳисобида 07:03 нисбатдан қўшиб туйиш йўли билан олинади. Сувли ва ҳаволи муҳитларда тез қотади, мустаҳкамлиги бўйича 400,500 маркалари бўлинади, чизиқли кенгайиши 1 суткадан сўнг 0,15% дан кам, 28 сут. 0,3 кам ва 1% ортиқ бўлиши керак, мустаҳкамлиги 3 сут. кейин 30МПа дан кам бўлмаслиги лозим.
Кенгаювчан портландцемент (КПЦ): 60 – 65% клинкер, 5 – 7% юқори гилтупроқли домна шлак, 7 – 10% икки сувли гипс ва 20 – 25% фаол минерал қўшимчани биргаликда туйиш йўли билан олинади ва 400, 500, 600 маркаларда чиқарилади. Бу боғловчини қотиши СSН (В) гурухдаги паст асосли гидросиликатлар юзага келиши билан биргаликда кечади. КПЦ ли бетонларнинг қимматли хоссаси – юксак даражада сув ўтказмаслигидир. Буғланиш жараёнида 70 – 80⁰С да мустаҳкамлиги ўсиши билан ўтади. Кенгаювчан портландцементдан тайёрланган намуналар сувда бир суткада қотганда 0,15% дан кам, 28 сут. – 0,3 – 1% га кенгайда, сувли, ҳаволи муҳитда эса – 28 сут. муддатда 0,1% дан кам миқдорда камаяди.