1-mavzu : Yosh va pedagogik psixologiya fanining tadqiqot sohasi va muammolari mavzu opquv maqsadi : Ta’limiy

4.2. Bogpcha Yoshidagi bolalar opyinining psixologik xususiyatlari
Mahlumki, bolaning Yoshi ulgpayib, mustaqil harakat qilish imkoniyati oshgan sari, uning atrofidagi narsa va hodisalar bopyicha dunyoqarashi kengayib boradi. Maktabgacha Yoshdagi bolalarning etakchi faoliyati opyindir. Bu Yoshdagi bolalarning opyinlarini uchga boplish mumkin:

1)predmetli opyinlar(15-20 minut opynaladi);

2)syujetli-rolli opyinlar (30-60 minut opynaladi);

3) qoidali opyinlar (1soatdan -2kungacha davom etishi mumkin).

Bogpcha Yoshidagi bolalarning opyin faoliyatlari masalasi asrlar davomida juda kopp olimlarning diqqatini opziga jalb qilib kelmoqda. Bogpcha Yoshidagi bolalar opzlarining opyin faoliyatlarida ildam qadamlar bilan olgpa qarab borayotgan sermazmun hayotimizning hamma tomonlarini aks ettirishga intiladilar.

Bola atrofidagi narsalar dunyosini bilish jarayonida ular bilan bevosita amaliy munosobatda boplishga intiladi. Bu oprinda shu narsa harakterliki, bola bilishga tashnaligidan atrofdagi opzining haddi sigpadigan narsalari bilangina emas, balki kattalar uchun mansub boplgan, opzining kuchi ham etmaydigan, haddi sigpmaydigan narsalar bilan ham amaliy munosabatda boplishga intiladi. Masalan: bola avtomashinani yoki tramvayni opzi haydagisi, xaqiqiy otga minib yurgisi, uchuvchi boplib, samolyotda uchgisi va rostakam militsioner boplgisi keladi. Tabiiyki bola opzidagi bunday ehtiyojlarning birontasini ham haqiqiy yopl bilan qondira olmaydi. Bu oprinda savol tugpiladi. Bolalarning tobora ortib borayotgan turli ehtiyojlari bilan ularning tor imkoniyatlari oprtasidagi qarama-qarshilik qanday yopl bilan hal qilinadi? Bu qarama-qarshilik faqatgina birgina faoliyat orqali, yahni, bolaning opyin faoliyati orqaligina hal qilinishi mumkin. Buni quyidagicha izohlab berish mumkin:

- birinchidan, bolalarning opyin faoliyati qandaydir moddiy mahsulot ishlab chiqarishga qaratilgan faoliyat emas. SHuning uchun bolalarni opyinga undovchi sabab (motiv) kelib chiqadigan natija bilan emas, balki shu opyin jarayonidagi turli harakatlarning mazmuniga bogpliqdir;