1-ma’ruza til ijtimoiy, doim o’zgarib, rivojlanib turuvchi hodisadir. Reja

 

2. O‘rganish maqsadiga ko‘ra: 

 

a) nazariy tilshunoslik til hodisalariga nazariy jihatdan yondashadi, ya’ni shu hodisalar bo‘yicha 

umumlashma tarzida chiqarilgan xulosalar, qoidalar yaratadi.  

 

b) amaliy tilshunoslik  tilga amaliy nuqtai nazardan yondashadi, ya’ni uning insonlar hayotidagi 

amaliy ahamiyatini o‘rganadi. Masalan, chet tillarni o‘rganish, avtomatik tarjima kabi masalalar bilan 

shug‘ullanadi. 

 

O‘zbek tili – O‘zbekiston Respublikasining davlat tili

 

 

Til  jamiyatsiz  mavjud  bo‘la  olmaydi.  Jamiyat  a’zolari  tilning  yashashi,  rivojlanishi  uchun 

mas’uldirlar.  Shu  munosabat  bilan,  o‘tgan  asrning  70-80-yillaridagi  o‘zbek  tilining  ahvolini  eslash 

o‘rinlidir. Bu davrda o‘zbek tilining faoliyat  ko‘rsatish doirasi  juda torayib, uning butunlay  yo‘qolib 

                                                           

3

 Sh.Rahmatullayev. Hozirgi adabiy o`zbek tili. “Universitet” nashriyoti. –T.: 2006, 14-bet. 

---

ketish xavfi paydo bo‘ldi.  Ana shunda jamiyatimizning ilg‘or vakillari ona tilimizni himoya qilib, uning 

taqdiri  uchun  qayg‘urib,  amaliy  harakatlarni  boshlashdi  va  buning  natijasida  1989-yil  21-oktabrda 

o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berish haqidagi qonun qabul qilindi. Aytish mumkinki, bu qonunning 

qabul qilinishi istiqlol tomon qo‘yilgan ilk qadamlardan biridir.  

O‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasining  4-moddasida  shunday  deyilgan:  “O‘zbekiston 

Respublikasining davlat tili o‘zbek tilidir”

 4

.

 

  

Eng avvalo, ”davlat tili” tushunchasiga izoh berib o‘tish lozim. Bu  degani til   boshqa davlat 

ramzlari qatorida qonun asosida davlat himoyasiga olingani, til bilan bog‘liq masalalar davlat darajasida 

hal qilinadi, deganidir.   

Quyida mazkur qonunni to‘laligicha keltiramiz.