1-ma’ruza: Organik kimyo predmeti

--CH₃ --CH₃ CH₃ CH₂NH₂ --NH₂

NH₂ NH₂

O. toluidin m.toluidin p.toluidin benzilamin

OLINISH USULLARI

1.Nitrobirikmalarni qaytarish bilan aromatik aminlarni olish usulini birinchi bo’lib, 1842 yilda rus olimi N.N.Zinin kashf etdi.

- NO₂ -NO₂

+3H₂ +2H₂O

Sanoatda qaytaruvchi reagent sifatida kislota va Fe, Zn metallari ishlatiladi.

2.Galogenli aromatik birikmalar yuqori temperatura va bosimda katalizatorlar yordamida ammiak ta`sir ettirish bilan aminlar olinadi:
ArCI + 2NH₃ ArNH₂ + NH₄Cl
FIZIK HOSSALARI

Kichik molekulali aromatik aminlar suyuq yuqori molekulari esa qattiq moddalardir.

KIMYOVIY HOSSALARI

Aromatik aminlarning kimyoviy xossalari molekuladagi aminogruppa bilan benzol xalqasining xossalariii o’z ichiga oladi.

Molekuladagi azot atomining juft elektronlari benzol xalqasidagi π – elekt-ronlar tomon siljigan bo’ladi:

Natijada azot atomidagi elektron zichligi

NH₂

kamayib xalqani o - va n - xolatida elektron zichligi ortib elektrofil almashish oson ketadi

1.Anilin nitrat kislota ta`sirida pikramid sulfat kislota ta`sirida esa sulfanil kislota xosil qiladi

NH₂