1-ma’ruza: Organik kimyo predmeti

Tayanch iboralar: Karbonil guruh, aldegid, keton. Gidlolizlash va gidratlanish reaksiyalari. Oksim, gidrazon va kumush ko’zgu reaksiyalari. Kucherov reaksiyasi.

Tarkibida karbonil gruppa C= O tutgan birikmalar oksobirikmalar deyiladi. Oksobirikmalar sinfiga aldegid va ketonlar kiradi.

O

Ulevodorod molekulasidan bir yoki bir necha vodorodni - C gruppaga H

almashinishidan xosil bo’lgan birikmalarga aldegidlar deyiladi (chumoli aldegid bundan mustasno). Aldegidlarning umumiy formulasi:

O

R – C

H

Ikkita uglevodorod radikali bilan boglangan, o’zida karbonil gruppa saqlagan birikmalarga ketonlar deyiladi.

R -C - R

O
Aldegid va ketonlar ochiq zanjirli alifatik, xalqali (siklik) yoki aromatik, to’yingan va to’yinmagan bo’lishi mumkin.

Masalan:

O O

R – C R –C – R -С

Н O Н