1-ma’ruza: Organik kimyo predmeti

OH
Oksimoy kislotalarning uchta izomeri mavjud.( , va oksimoi kislota)
H H
 
CH₃  CH₂  CH - COOH CH₃ –CH – CH₂COOH
 
OH OH
CH₂OH – CH₂ – CH₂COOH
Ba`zi moddalar o’zining fazodagi tuzilishiga ko’ra fazoviy yoki stereozomerlarga ega. Xar bir uglerod elementini to’rt valenti to’rt xil atom yoki atomlar gruppasi bilan birikkan bo’lsa shu moddalar asimmetrik markazga ega bo’lishini isbotlaganlar. Bunday uglerod atomi assimetrik uglerod atomi ataladi.
COOH COOH
 
H  C  OH HO  C  H
 
CH₃ CH₃
OLINISH USULLARI
Oksikarbon kislotalar 1 ,2 - glikollar yoki ularning kamida bitta birlamchi spirt gruppasi (-CH₂OH) bo’lgan xosilalarini oksidlash yo’li bilan xosil qilinadi.
^O₂
CH₃CHOH-CH₂ OH CH₃-CH-COOH+H₂O
OH
1,2 propanidol sut kislota

a-galoid kislotalarning gidrolizlanish natijasida oksikislotalarga aylanadi:

H₂O
CH₃ - CH –COOH CH₃ – CH – COOH
Cl OH
a-aminokislotalarga nitrit kislota ta`sir etgirilganda oksikislota xosil bo’ladi
H₂N – CH₂COOH + NONO HOCH₂ - COOH
XOSSALARI
Oksikarbon kislotalarning dastlabki vakillari suvda yaxshi eruvchan qovushqoq suyuqlik yoki kristall moddalardir. Oksikarbon kislotalar o’ziga mos keladigan to’yingan yog kislotalarga nisbatan kuchli kislotalardir. Oksikislotalar bifunksional moddalar (molekulasida xam gidroksil xam karboksil grupasi) bo’lganligi sababli spirtlarga va kislotalarga xos barcha reaksiyalarga kirishadi.
Barcha oksikarbon kislotalar spirtlar bilan reaksiyaga kirishib murakkab efirlar xosil qiladi Masalan:
O