1-ma’ruza moddiy nuqtaning ilgarilanma harakati

Yo'l esa boshlang`ich vaziyat, boshlang`ich tezlikni vaqtga ko`paytmasi va tezlanish bilan vaqt kvadrati ko`paytmasining yarmini yig`indisiga teng .

Bosib o’tilgan S yo’lni, tezlik funktsiyasini 0 dan t vaqtgacha chegarada integrallash yo’li bilan hisoblash mumkin

,

Agar harakat to’g’ri chiziqli tekis harakatdan iborat bo’lsa, u= constbo’ladi.

,

bundan,

,

Agar tezlanishning vaqt bo‘yicha o‘zgarishi ma'lum bo‘lsa, undan har doim tezlikning vaqtga bog‘lanishini ( ni) aniqlash mumkin. Tezlikning o‘zgarishi:

bundan

ga ega bo’lamiz.

Tezlanish o’zgarmas bo’lgan holda (a = const) harakat tekis o’zgaruvchan harakat deb ataladi. U holda

Tezlikning t vaqtga bog‘lanish funksiyasi (1.9)ni (1.4)ga qo‘yib, noldan t vaqt oralig‘igacha integrallab, tekis o‘zgaruvchan harakatda bosib o‘tilgan yo‘l uchun formulani topamiz:

,

Agar a > 0 bo’lsa, harakat tekis tezlanuvchan harakatdeyiladi, a < 0 bo’lganda esa, tekis sekinlanuvchan harakat deb ataladi.

Xalqaro birliklar tizimi- «XBT»da tezlik metr/sekund bilan o’lchanadi.

Tezlanish esa,

_.