1-маъруза мавзу: Фаннинг асосий мақсад ва вазифалари. Рақамли мантиқий қурилмалар ҳақида умумий тушунча. Режа

1-МАЪРУЗА

МАВЗУ: Фаннинг асосий мақсад ва вазифалари.
Рақамли мантиқий қурилмалар ҳақида умумий тушунча.
Режа:
1.Фаннинг асосий мақсад ва вазифалари.
2.Ахборотлар тизими ишида ва унинг технологик жараёнида аниқ фарқ қилиб турувчи бирқанча босқичлар.
3. Ахборотларни киритиш қурилмаси, чиқариш қурилмаси

Хозирги вақтда инсон хаётига замонавий компьютерлар жадал кириб келмоқда. Компьютерлар кириб бормаган сохалар деярли йўқ дейиш мумкин. Замонавий компьютерлар нафақат сонлар устида амаллар бажарганда, балки бошқа турдаги маълумотларни қайта ишлашда хам юқори тезлик ва аниқликка эгадир.

Компьютерлар иш юритишни осонлаштиради, яъни турли хил хужжатлар ва матнларни тез тайёрлашда ва тахлил қилишда, модем ва факс-модемлар ёрдамида телефон йўлидан фойдаланиб ахборот алмашишда, мураккаб хисоблашларни тез бажаришда, ишлаб чиқариш жараёнларини бошқаришда хам кенг қўлланила бошланди. Инсон келажагини компьютерларсиз тасаввур этиб бўлмайди.
Фармацияда ахборотлар билан ишлаш учун компьютер ёрдамида олиб бориш катта ахамиятга эга. Лекин ЭҲМ ишлаб чиқариш қуролларидан кескин фарқ қилиб туради. Хамма ишлаб чиқариш машиналари инсоннинг жисмоний кучини оширишга ёрдам берса, шу нуқтаи назардан ЭҲМлар инсоннинг жисмоний эмас, ақлий мехнатининг қобилиятини кенгайтиришда катта ахамиятга эга. Компьютерни пайдо бўлиши билан сунъий интелект хосил қилиш шароити яратилди. Унга қўйилган вазифаларни хисобга олиб, ЭҲМ цивилизацияни ривожига катта хисса қўшиши муқарардир.


ЭҲМ қандай тузилган?
Компьютер сўзи хисоблаш маъносини беради. Минг йиллардан бери инсоният хисоблаш ва маълумотларини қайта ишлаш жараёнларини автоматлаштириш устида бош қотириб келмоқда. ЭҲМни хақиқатдан хам ХХ аср мўжизаси деб айтиш мумкин.
1642 йили Блез Паскаль қўшиш амалини бажарувчи қурилмани, 1673 йили Готаррид Вильгельм Лейбниц тўрт амални бажарувчи арифмометрни яратади. ХIХ-асрнинг биринчи яримида инглиз математиги Чарльз Бэббидж одам ёрдамисиз ўзи хисоблайдиган универсал хисоблаш қурилмасини - Аналитик машинани кашф этди. Вақт ўтиши билан техниканинг юксак даражада ривожланиб бориши натижасида электрон қурилмалар ёрдамида ишловчи замоновий компьютерлар яратилди. 1945 йили математик Джон фон Нейман томонидан электрон хисоблаш машиналарнинг ишлаш принципи тавсифланди ва 1946 йилда хозирги давр ЭҲМларининг биринчи вакили - ЭНАИК электрон машинаси яратилди.
Компьютер қуйидаги асосий қурилмалардан иборатдир:
Арифметик - мантиқ қурилмаси - арифметик ва мантиқий амалларни бажаради.
Бошқариш қурилмаси - программа буйруқларини бажарилишини таъминлайди.
Хотира қурилмаси - программа ва маълумотларни сақлаш қурилмаси.
Ташқи қурилмалар - маълумотларни киритиш ва чиқариш қурилмаси.