1-ma'ruza mavzu: boshlang’ich sinf matematika kursida uchraydigan ti’ik masalalarning tasnifi. O’rta arifmetik sonni topishga doir masalalar. Ikki sonning yig’indisi (yoki ayirmasi)ga ko’ra shu sonlarni topishga doir masalalar. Reja

12-MAVZU. ‘RO’ORTSIONAL MIQDORLARGA DOIR YOKI UCHLIK QOIDASIGA ASOSLANGAN MASALALAR.
Mashg'ulot maqsadi:’ro’ortsionalmiqdorlargadoiryokiuchlikqoidasigaasoslanganmasalalarustida ishlashbo’yicha amaliy ko’nikma hosil qilish.
Mashg’ulotjihozi: DTS,dastur, 2-4 sinfdarsliklari.
Masalaningqo’yilishi:Tinglovchi variant bo’yichaberilganmasalagaqisqayozuvbo’yichasharttuzishivamasalaniyechishilozim.
Ishni bajarish uchun namuna:
3 ta boalalrko’ylagi 210 mingso’mto’landi. 5 ta bolalarko’ylagiuchunqanchato’lanadi?
Bundaymasalalarmatnidamiqdorlarning’ro’orsionalbog’lanishiyotadi. Bu xildagimasalalarningbirnechaxilusulimavjud.
1-usul: (‘ro’orsiya)
3 ta ­­– 240.000 so’m
5 ta – x so’m
Yechish: 210000 : 3= x: 5
70000m= x:5
X= 350000
2-usul: uchlikqoidasigaasosan
5/x = 3/ 210000
5:x = 70000
X = 70000 * 5
X = 350000

1. 
   7 bola 35ta yong’oqni baravaridan bo’lib olishdi. 2 ta bola nechta yong’oq olgan?
   
2. 
   5 ta bir xil yashikda 30 kg ‘echene joylandi. 54 kg ‘echeneni joylash uchun shunday yashikda nechta kerak.
   
3. 
   Bolalar choyshabiga 2 metr sur’, ko’r’a jildiga undan 2 marta ortiq sur’ketadi. 8 ta shunday ko’r’a jildiga qancha surt ketadi.
   
4. 
   3ta bir xil bochkada 6kg ‘omidor tuzlandi. 18kg ‘omidorni tuzlash uchun shunday bochkadan nechtasi kerak bo’ladi? Berilganlarga teskari masala tuzing va uni yeching.
   
5. 
   5 minutda avtomat dastgoh 30ta shisha banka tayyorlaydi. Dastgoh 7 minutda shunday shisha bankalardan nechta tayyorlaydi?
   
6. 
   Ikki qutichada 18 ta konfet bor. SHunday 3ta qutichada nechta konfet bo’ladi?
   
7. 
   30kg xurmoni 5 ta yashikka baravardan qilib solindi. 54 kg xurmoni solish uchun nechta shunday yashik kerak?
   
8. 
   Yarim soat necha minutni tashkil etadi? Uchdan bir soatchi? Soatning katta mili necha minutda doirani yarmini bosib o’tadi? Doiraning chorak qismichi? Bu mil katta chiziqchadan ikkinchisigacha bo’lgan masofani necha minutda bosib o’tadi?
   
9. 
   Ikki kutichada 18 ta konfet bor. SHunday uchta qutichada nechta konfet bor?
   
10. 
    4 qo’ kartoshkaning massasi 200 kg. 1000kg kartoshkani joylash uchun shunday qo’lardan nechta kerak bo’ladi?
    
11. 
    4ta umumiy daftar uchun 680 so’m to’landi 6ta shunday daftar necha so’m turadi?
    
12. 
    Sahro orqali yuklar tuyada tashilgan. 8ta tuyada 3tonna yuk ortilgan. 60 tonna yukni tashish uchun nechta tuya kerak bo’ladi?
    
13. 
    50 ta bir xil ‘iyola uchun 10000 so’m to’landi. Yana 15 ta shunday ‘iyola xarid qilish uchun necha so’m kerak bo’ladi?
    
14. 
    Tikuvchi ayol 12m chitdan 4 ta ko’ylak tikdi. 60 m chitdan shunday nechta ko’ylak tikish mumkin.
    
15. 
    Uchta bir xil nasos bir soatda 4506 litr suv tortib chiqaradi. SHunday 6ta nasos bir soatda necha litr suv tortib chiqaradi?
    
16. 
    Birinchi do’kon qandolatchilik korxonasidan 9 yashikda 72 kg, ikkinchi do’kon xuvvi shunday yashiklarda 128 kg konfet oldi. Ikkinchi do’kon necha yashik konfet olgan?
    
17. 
    Neksiya avtomashinasi 144km masofada 12 litr benzin sarflaydi. Avtomashina 28 litr benzin bilan necha kilometr masofani bosib o’tadi?