1-ma’ruza мavzu: Avtomobil yo‘llarini qidiruvida geodezik tushunchalar

3-rasm.Fototopografik tasvirdagi qabul qilingan koordinatalar tizimi:a)-geodezik kordinata; b)-fotogrametrik koordinata; v)- fotosuratdagi tekis koordinata tizimi

-loyiha qilinadigan joy o‘rganib chiqiladi;

-joyida nazorat nuqtalari tanlanadi;
−joyni aerosutai olinadi.
Kartografik ishlarining masshtabiga ko‘ra, surat olishda turli fokus uzunligiga ega bo‘lgan aerofotoapparatlar qo‘llanadi (2.4−rasm). Suratning masshtabi quyidagicha aniqlanadi:
1/ M = f / H ,
bu yerda M –surat masshtabining mahraji; N-surat olish balandligi; f – aerofotoapparatning fokus uzunligi.




4-rasm. Aerofotoapparatning tuzilishi va fototasvir olish chizmasi: 1–kasseta; 2–kamera; 3– ob’ektiv; 4–boshqaruv asbobi; S– tasvirning markaziy proeksiyasi; f – fokus uzunligi; H–surat olish balandligi

Hozirgi kunda aero tasvirda zamonaviy raqamli sensor ADS40 va aerofotokameralar RC-30 amaliyotga kirib kelgan (6.8- rasm).

5-rasm. Zamonaviy raqamli sensor ADS40 va aerofotokamera RC-30

Aerotasvir olishda uchuvchi aparatlardan chiziqli inshootlarda marshurutlar bo‘yicha, maydoniy inshootlarda paralel va ko‘ndalang marshurutlar bo‘yicha o‘zaro ketma-ketlikda aerosuratlar olinadi (2.6-rasm). Tasvirga tushirilgan aerosuratlar o‘zaro bo‘ylama bo‘yicha 60%, ko‘ndalangiga 20-40% qoplanishlari talab etiladi.

6-rasm. Maydoniy (a) va marshrutli (b) aerotasvir olish
Aerotasvirdagi aerosuratlarda to‘g‘ri burchakli fotogrammetrik koordinata tizimi qabul qilingan (2.7−rasm).




7-rasm. Aerosuratlarda qabul qilingan fotogrammetrik koordinata tizimi: a) – fazodagi; b)- fotosuratdagi.

Joyni suratdagi tasvirini ajrata bilish, ob’ektlarni xarakteristikalarini aniqlashga deshifrovka deyiladi.