1-ma’ruza mashg‘uloti (2 soat) kirish. Dialektologiya fani haqida umumiy ma’lumot

Konstantin Kuz’mich Yudaxin – 1890-yil 31-mayda Orsk (Rossiya) shahrida tug`iladi. Uning yoshligi Jambul (Avliyoota)da o’tadi. Toshkentdagi o’qituvchilar seminariyasiga o’qishga kiradi. U yerda u o’zbek, qozoq, qirg`iz, uyg`ur va fors-tojik tillarini mustaqil o’rganadi. 1910-yilda seminariyani tugatgandan so’ng u 10 yil davomida Turkistonning Mankent va Qorabuloq qishlolarida o’qituvchilik qiladi.
Professor K.K.Yudaxin. 1927-yilda «Qorabuloq shevasining ba‘zi bir xususiyatlari» haqida tadqiqot ishi yozadi. Uning «Vodil qishlog`ining lahjasi haqida bir necha so’z» (1927), «Chig`atoy tilining tovushlar sostavi masalasiga doir» (1929), «O’zbek tili» (1939) kabi asarlari mavjud. Olim 1964-yilda vafot etadi.
Aleksandr Konstantinovich Borovkov – 1904-yilning 16-martida Toshkent shahrida tug`ilgan. U umrining oxirigacha turkologiya sohasida, jumladan, o’zbek xalqining madaniyati, adabiyoti, tili xususida tadqiqot ishlarini olib bordi. U o’z hayoti davomida 150 dan ortiq monografiyalar, darsliklar, ilmiy maqolalar yozdi: «Qorachoy-bolqor tili» (1932), «O’zbek adabiy tili» (1934), «O’zbek tilining yangi orfografiyasi haqida» (1939), «Alishyer Navoiy» (1940), «A.Navoiy o’zbek adabiy tilining asoschisi sifatida» (1946), «O’zbek shevalarining tasnifi masalasi» (1953), «XII-XIII asrlar O’rta Osiyo tafsiri leksikasi» (1958) kabilar shular jumlasidandir. Olim 1962-yilda vafot etgan.
O’zbek tilshunosligi rivojiga munosib hissa qo’shganlardan biri – atoqli olim Viktor Vasilyevich Reshetovdir. U 1910-yil 23-martda Toshkent shahrida tug`ilgan. Olim 1940-yilda «O’zbek tilining Marg`ilon shevasi» degan mavzuda nomzodlik va 1952-yilda esa «Ohangaron vodiysining qurama shevalari» degan mavzuda doktorlik dissyertatsiyalarini yoqladi. «O’zbek dialektologiyasi» darsligining hammuallifidir.
Fattoh Abdullaev – 1914-yilning martida Namangan shahrida tug`ilgan. U 1946-yilda «O’zbek tilida arabizmlar» mavzuida nomzodlik dissyertatsiyasini, 1962-yilda esa «Xorazm shevalari» degan mavzuida doktorlik dissyertatsiyasini yoqladi. Uning o’zbek tili tarixi, dialektologiyasiga bag`ishlangan «Eski o’zbek tili» (1959), «Xorazm shevalari» (1961) kabi monografiyalari bosilib chiqqan.