1. маъруза машғулотлари

Фойдаланилган адабиётлар

1. 
   Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан қурамиз. Т.: Ўзбекистон, 2017. - 484 б.
   
2. 
   Мирзиёев Ш.М. Қонун устиворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. Т.: Ўзбекистон, 2017. -28 б.
   
3. 
   Каримов. И.A. Асарлар тўплами. 1-24 жилдлар.- Т.: Ўзбекистон, 1996- 2016.
   
4. 
   Гидденс Э. Социология. – Тошкент, 2002.
   
5. 
   Социология //Учебное пособие. Под редак. д.ф.н. Мухамедовой З.М., – Ташкент: Sanat, 2010.
   
6. 
   Холбеков. А.Ж. Бошқарув социологияси (ўқув қўлланма). –Тошкент: Аkademiya, 2007.
   
7. 
   Калонов К.К. Ўзбекистон ўзини ўзи бошқарув тизими динамикаси таҳлил қилишда авторитетнинг тутган ўрни: Дис....социол. фан.ном. – Тошкент, 2000.
   

Интернет сайтлари:

1. 
   www.Ziyonet.uz
   
2. 
   http: www.sociologos.narod.ru
   

7-МАВЗУ. ЭМПИРИК СОЦИОЛОГИК ТАДҚИҚОТ ВА УНИНГ МЕТОДЛАРИ


РЕЖА:

1. 
   Социологик тадқиқот дастурининг назарий асослари.
   
2. 
   Социологик тадқиқотларни ташкил этиш ва ўтказиш усуллари.
   
3. 
   Сўров методи ва кузатиш методи.
   
4. 
   Ҳужжатларни ўрганиш методи ва социал эксперимент.
   

Таянч тушунчалар: Дастур, социологик тадқиқот, ҳужжат, панель, ижтимоий муаммо, услуб, когорта, пилотаж-тажриба ўтказиш, фактлар, интервью, респондент, суҳбати, анкета, сўров, эксперт, статистика, танлов, эмпирик, гипотеза, кузатиш усули, математик моделлаштириш, прогноз, эксперимент.

1. 
   Социологик тадқиқот дастурининг назарий асослари.
   

Социологик тадқиқотлар бўлажак изланишларининг илмий асосланган режа ва дастурини тайёрлашдан бошланади.
Дастур ҳаёт ҳақиқатидан келиб чиққан ва илмий-назарий жиҳатидан пухта ишланган бўлиши лозим. Зеро, тадқиқот натижалари қандай бўлиши ана шу омилларга бевосита боғлиқдир. Дастур бўлажак тадқиқот материалларини тўплаш, қайта ишлаш ва маълумотларни таҳлил қилишни ўз ўзига олади. Дастур тадқиқ этилувчи иж­тимоий муаммо моҳиятини аниқлаш, тадқиқот объекти ва предметини белги­лаш, мақсад ва вазифаларни характерлаб бериш, ишнинг, илмий таҳлинини белгилаш, усулларини аниқлаш, маълумотларни тўплаш ва таҳлил этиш схе­масини чизиб олиш каби қисмларни ўзида мужассамлаштиради.
Дастурни ишлаб чиқиш жараёнида икки асосий талабга риоя қилиш муҳимдир. Биринчидан ишлаб чиқилган назарий умумлашмалардан реал тадқиқот жараёнларига ўта билиш ва иккинчидан, олинган натижалар, фактлар, йиғилган эмпирик материаллардан назарий умумлашмаларга, илмга қайта би­лиш кўникмаларига эга бўлиш ана шу талаблар мазмунидир.
Дастур асосан икки катта билим, яъни назарий-методологик ва ама­лий услубий бўлимлардан иборат. Назарий-методологик бўлим мавзу тан­лаш, тадқиқот объектини характерлаш, мақсад ва вазифалар, фараз ҳамда предметни аниқлаш каби қисмларни ўз ўзига олса, амалий услубий бўлим маълумотларни тўплаш усулларини баён этиш йиғилган материалларни қайта ишлаш, таҳлил қилиш ва тавсиялар тайёрлаш сингари амалий фаолиятларни мужассамлаштиради.
Дастур мазмунида турли тавсирлар оқибатида юзага чиқувчи ижтимоий му­аммо вазиятлари аниқ ва ёрқин ифода этилмоғи лозим. Илмий муаммонинг қўйилиши муайян соҳа амал қилаётган билимлар ҳамда амалий андозалар дои­расидан қониқмаслик, бу билимлар чегарасини кенгайтириш демакдир. Зеро, муайян тадқиқотлар бошлангунга қадар маъқул бўлган билимлар доирасида ҳамиша ҳам ижтимоий муаммоли вазият ҳал этилавермайди. Одатда ижтимоий муаммо амалий воситалар билан ҳал этилмаган ҳолатда илмга, тадқиқот ўтказишга мурожаат қилинади. Бу мурожаат илмда ижтимоий буюртма деб аталади. Шу тариқа социологнинг ташаббуси билан амалга оширилиши мум­кин. Аммо социологнинг шахсий ташаббуси ҳам реал ҳаёт муаммолари асо­сида пайдо бўлмоғи лозим.