1-Маъруза Kirish. Jamiyatning ilmiy-texnikaviy taraqqiyotida,energetikani roli,Jaxon va respublikamizda energiya resurslaridan foydalanish. O‘zbekistonda elektr energetikasining rivojlanish tarixi

Atom energetikasi birinchi rivojlanish bosqichida reaktorli AESlar qurildi. (AAER). Bu AESlarda, elektr energiyasi olinishidan tashxari keyingi yillarda tez neytronlarda ishlaydigan ikkinchi bosqich AES (RBMK) larni joriy etish uchun plutoniy (Pu-239 uraning izotopi) ham ishlab chiqariladi. Uran-235 yoki Plutoniy-239 atomlarning parchalanish jarayoni hosil qiladigan uskuna atom reaktori deyiladi. Demak, AESlarda IESlardagi qozonxona o`rniga reaktor bo`lib, issiqlik energiyasi issiqlik ajratuvchi elementlar orhali (TEEl) radioaktiv zonadan chiqariladi. Mana shu issiqlik hisobidan tegishli qarorat va bosimli buѓ (yoki gaz) hosil qilinadi. Bu buѓ (yoki gaz) parotrubina (gazotrubina) da meqanik energiyaga aylanadi va sinxron generatordan elektr energiyasi chiqariladi. AESlarni ekologik muamolari to`ѓrisida to`xtalib o`tgan edik. O`zbekiston Respublikasida AESlar yo`q, lekin yaqin 5-6 yilda loyixalash ishlari boshlanishi kerak. Boshqa tiklanuvchi energiya resurslari (kuyosh nurlari, shamol energiyasi va qokazo) asosida elektr stantsiyalar dunyo bo`yicha 0.2% tashkil etadi. O`zbekiston Respublikasida bu turli elektr stantsiyalari yo`q. Bu ko`rinishli energiyadan foydalanish to`ѓrisida ENA fanidan kirish so`zid batafsil to`xtalib o`tgan edik
Atom elektr stantsiyalarida Uran 236 (U-235) atomlarning parchalanishi natijasida ajralib chiqadigan issiqlik energiyasi hisobidan elektr energiya olinadi
Atom energetikasi birinchi rivojlanish bosqichida reaktorli AESlar qurildi. (AAER). Bu AESlarda, elektr energiyasi olinishidan tashxari keyingi yillarda tez neytronlarda ishlaydigan ikkinchi bosqich AES (RBMK) larni joriy etish uchun plutoniy (Pu-239 uraning izotopi) ham ishlab chiqariladi. Uran-235 yoki Plutoniy-239 atomlarning parchalanish jarayoni hosil qiladigan uskuna atom reaktori deyiladi. Demak, AESlarda IESlardagi qozonxona o`rniga reaktor bo`lib, issiqlik energiyasi issiqlik ajratuvchi elementlar orhali (TEEl) radioaktiv zonadan chiqariladi. Mana shu issiqlik hisobidan tegishli qarorat va bosimli buѓ (yoki gaz) hosil qilinadi. Bu buѓ (yoki gaz) parotrubina (gazotrubina) da meqanik energiyaga aylanadi va sinxron generatordan elektr energiyasi chiqariladi. AESlarni ekologik muamolari to`ѓrisida to`xtalib o`tgan edik. O`zbekiston Respublikasida AESlar yo`q, lekin yaqin 5-6 yilda loyixalash ishlari boshlanishi kerak. Boshqa tiklanuvchi energiya resurslari (kuyosh nurlari, shamol energiyasi va qokazo) asosida elektr stantsiyalar dunyo bo`yicha 0.2% tashkil etadi. O`zbekiston Respublikasida bu turli elektr stantsiyalari yo`q. Bu ko`rinishli energiyadan foyda

2 Rasm