1-маъруза. Кириш. Фан мақсади, вазифаси ва долзарблиги

IDSL, HDSL, SDSL, MDSL, G.SHDSL технологиялари. Келтирилган симметрик кириш технологиялари эски аналог узатиш тизимларини рақамлаштириш учун кенг тарзда фойдаланилади. Қурилмаларнинг ишлаши учун бир ёки бир неча телефон жуфтликлари керак, чиқишда эса симметрик канал шаклланади (одатда Е1 – 2048 кбит/с) (5.3-расм).

5.3-расм. xDSL технологиясидан фойдаланган ҳолда алоқани ташкилқилишнинг структурали схемаси

Россияда тарқалган биринчи DSL симметрик кириш технологияси – HDSL. Ушбу технологияда турли ўтказувчанлик қобилиятига эга бўлган симметрик рақамли канални шакллантириш учун бирдан бир неча телефон жуфтликларидан фойдаланиш кўзда тутилган эди (5.4-расм).

HDSL нинг битта телефон жуфтлигидан фойдаланилган турли модификациялари кенгроқ тарқалди. Бу ерда ишлаб чиқариш икки йўналишда амалга оширилди. Биринчи гуруҳ ишлаб чиқарувчилари томонидан доимий тезликка эга бўлган оқимни шакллантириш учун турли модуляция усулларидан (2B1Q, CAP ва б.) фойдаланилган. Шу тарзда турли IDSL ва HDSL технологиялари пайдо бўлди. Кабел жуфтлигининг ҳолатига боғлиқ равишда ўзгарувчан рақамли узатиш тезлигини таъминловчи симметрик кириш технологияларини ишлаб чиқиш алтернатив ёндашув сифатида шаклланди. Ушбу турдаги қурилмалар жуфтлик ҳолатини диагностика қилади ва максимал мумкин бўлган узатиш тезлигини ўрнатади. Шу тарзда MDSL, MSDSL ва SDSL технологиялари пайдо бўлди. Ҳозирги вақтда иккала ёндашув ҳам G.SHDSL ягона симметрик кириш технологияси остида бирлаштирилди ва у ҳозирги вақтда дунёнинг етакчи NGN технологияларидан биридир.
ADSL, ADSL2, ADSL2+, RE-ADSL технологиялари. Симметрик кириш технологиялари аввалдан тармоқни рақамлаштириш вазифасини ечишга қаратилган бўлиб, алоҳида фойдаланувчиларга кенг полосали кириш хизматларини тақдим қилиш учун камдан-кам қўлланилган. Бунинг учун асимметрик кириш қулайроқ бўлиб, замонавий NGN тармоқларида “клиент-сервер” алоқасини ташкил қилишда қўлланилади. Интернетга кириш, электрон почта, IPTV, интерактив ўйинлар ва бошқа анъанавий хизматларда доимий равишда маълумотларни алмашинишнинг асимметриклиги вужудга келади: фойдаланувчи маълумотлари асосан ахборотни тақдим қилишга сўров, сервер маълумотлари эса сўралган ахборотлардан иборат бўлади. Натижада, фойдаланувчи маълумотлари ҳажми ўртача сервер маълумотларига қараганда камроқдир.