1. ma’ruza kimyoning asosiy tushuncha va qonunlari. Ma’ruza rejasi

1. MA’RUZA KIMYONING ASOSIY TUSHUNCHA VA QONUNLARI.

Ma’ruza rejasi

• 
  Kimyo fanining rivojlanishi boshqa tabiiy fanlar bilan uzviy bog‘liqligi
  
• 
  Kimyo fanining vujudga kelishi va rivojlanish bosq’ichlari:
  
• 
  Atom molekulyar ta’limot va Kimyo fanining asosiy stexiometrik qonunlari
  
• 
  O’zbekistonda kimyo faninig rivojlanishi
  

Kimyo fanining vujudga kelishi va rivojlanish bosqichlari:

Insoniyat -> tabiat -> olov ta’sirida bir xil predmetlar yo‘qolib ularning o‘rniga boshqasi hosil bo‘ladi. Masalan: loyni qizdirib unga qattiqlik berish, ganchkorlikni vujudga keltirdi. Rudalardan metallarni eritib olib, metallardan qotishmalar olib metallurgiya sanoati vujudga keldi. Eng birinchi kimyoviy reaksiya olovda moddalarning bir - biriga o‘tishi bo‘ldi, shuning uchun kimyo tarixchilaridan biri Figurovskiy olov o‘ziga yarasha kimyoviy laboratoriyadir deydi. Bizning eramizgacha 1000 yil oldin qadimiy Yegipitda - keramika, lazur, shisha, oxra buyog‘i, indigo, pigmentlar ishlatilgan. Shuning uchun Fransuz kimyogari Bertlo kimyo yegipitcha"xemi"deb atadi (hunarmandchilikni rivojlantirgan odamlarni xemi deb atagan) grek alximigi Zosima kimyo - oltin va kumush yasash san’ati (xemia metall quyish san’ati ) degan so‘zdan olingan deydi.

Kimyo so‘zining ma’nosi haqida turlicha fikrlar mavjud. "Kimyo" (grekcha) -"Xyumos"so‘zidan olingan bo‘lib "Sharbat" deganidir, yoki "Xima" (grekcha) - quyma metall degani.

"Xyuma" - "Kuyish", "Oqim", "Ximevsis" - aralashtirish xitoycha "Kim" - oltinni bildiradi. Q’adimgi Yegipitcha "chemi" - qoratuproq, Yegipitni nomi, rimcha "Kimyo" - nodirmas metallarni oltin va kumushga aylantirish san’atidir.

"Xemiya" - Yegipitcha" oltin va kumush olish san’atidir. "Ximoyya" - so‘zi juda qadimgi tushunchalar bilan bog‘langan bo‘lib,-"quyish","tindirish" ni bildiradi.

Hozirgacha " Kimyo" so‘zining kelib chiqishi haqida aniq bir fikr yoki ma’lumotlar yo‘q.