1-ma’ruza «Elektr jixozlariga texnik xizmat koʻrsatish» faniga kirish. Reja

Profilaktik tekshirish va o’lchovlar
Tuproq namligi ma’lum darajada bo’lganda (30-60%) havo elektr uzatish tarmog’ining yog’och tayanchlari tez chiriydi. Ularning holati yer sathidan 30-40 sm chuqurlikda va yuqorigi bandajlar ostida tekshiriladi. CHirish chuqurligi uch joydan ko’rinishiga qarab tayanchning ekvivalent diametri aniqlanadi. Bunda shuplar, buravchik, prujinali PD-1 asbobi ishlatiladi. yerga ulovchilarni tekshirishda yer kavlab ko’riladi va uning chuqurligi tekshiriladi( S=0,5 m gacha). yerga ulovchilar, agar metall qoziqlardan iborat bo’lsa, haydov yerlar 1 metrgacha tekshiriladi. yerga ulovchilar qarshiligi MS 0,7; M-416 asboblari bilan eng quruq mavsumda, ya’ni yozda tekshiriladi (5.1-rasm).

5.1-rasm. M-416 asbobida havo elektr uzatish tarmoqlari tayanchlarining yerga ulanish qarshiligini aniqlash sxemasi. 1-erga ulovchi, 2-kuchlanishli qoziq. 3-tokli zond.

Havo elektr uzatish tarmoqlari elektr jixozlarining planli oldini olib texnik qarov va ta’mir grafigiga ko’ra joriy va kapital ta’mir qilinadi. Joriy ta’mirda tarmoqda pastda va yuqorida qarov qilinadi, yog’och tayanchlar chiriganligi tekshiriladi, bandajlarning qisilish zichligi tekshiriladi, og’ib qolgan tayanchlar esa to’g’rilanadi. Nosoz izolyatorlar almashtiriladi, bo’sh tortilgan simlar qaytadan tarang tortiladi. Havo elektr uzatish tarmoqlari atrofida o’sgan daraxtlarning shox-shabbalari butalanadi.
Rejali kapital ta’mirlashda joriy ta’mirdagi ishlar bajariladi. Reja bo’yicha tayanchlar almashtirib boriladi. YOg’och tayanchli havo elektr uzatish tarmoqlari har 3 yilda joriy ta’mirlanadi. Temir betonli havo elektr uzatish tarmoqlarida esa har 6 yilda bir joriy ta’mir o’tkaziladi. Ta’mirlash ishlari oldidan ta’mirlovchilar guruhi yig’iladi, kerakli ehtiyot qismlar va materiallar olinadi, asboblar tekshiriladi. Ta’mirlash ishlariga ruhsat berilgandagina ular bajariladi. Joriy va kapital ta’mirlash uchun zarur materiallar va ehtiyot qismlar miqdori me’yoriy xujjatlarga ko’ra olinadi.

5.2-rasm. Qayta yerga ulanish tarmog’ining qarshiligini o’lchash uchun IZS-asbobining sxemasi. RTT-yuqori sezgirlikka ega bo’lgan tok transformatori. Z-qayta yerga ulagich.	5.3-rasm. Elektr motorni nollash tarmog’ining holatini aniqlash uchun IES-asbobini ulanish sxemasi.

Havo elektr uzatish tarmoqlarida kuchlanishni uzmasdan yerga ulanishlar qarshiligini o’lchash uchun turli sxemalar va usullar ishlab chiqilgan. 5.2-rasm va 5.3-rasmda ISZ asbobi yordamida elektr qurilmalar va tarmoqlarda yerga o’tayotgan tok yo’lining qarshiligini o’lchash sxemasi ko’rsatilgan. Bu sxema bilan neytrali yerga ulangan 0,4 kV li tarmoqlarda o’lchov bajarilishi mumkin. ISZ asbobi vositasida o’lchovlar nol va yerga ulanish tarmoqlarini ajratmasdan amalga oshiriladi.
Bu sxemalar bilan 100 mA dan 10 A gacha yerga ketish toki va 0,1 dan 10 Omgacha tarmoq qarshiligini o’lchash mumkin.