1. Ma’naviy boshqaruv, pedagogic jarayonlarni boshqarish

Maktabgacha tarbiya muassasasi - murakkab tarmoq bo’lib, mudiraning undagi roli, faoliyati ko’p qirralidir.

Mudira - maktabgacha tarbiya muassasasining tashkilotchisi raxbari, malakali pedagog uning faoliyati maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni komil inson qilib tarbiyalash vazifalarini to’laqonli xal etishga qaratilgan. U bolalar muassasalaridagi ta’lim-tarbiyaviy pedagogik va gigienik talablarga muvofik ravishda amalga oshirilishi uchun zarur shart -sharoitlarni ta’minlaydi. Uz jamoasida ishchanlik maksadga karatilgan vainoqlik vaziyatini yaratadi. Ularga umumiy raxbarlik qiladi. Mudira uz ishida-davlatimiz va Xalk ta’limi vazirligi tomonidan kabul kilingan qaror, qonunlarga amal qilindi va o’z ustida ijodiy ravishda ishlashni amalga oshiradi. Yuksak onglilik va siyosiy yetuklik printsiplilik uziga va qo’l ostidagilarga talabchanlik. Bu mudiraga qo’yiladigan asosiy talablardir.

Jamoadagi to’gri o’zaro munosabatlar xar bir xodimning mexnat va ishlab chiqarish intizomligiga rioya qilishni ta’minlaydi.

Raxbarlik mavqei mudira o’z goyaviy ma’naviy ma’rifiy siyosiy - xuquqiy saviyasini va mintaqaviylik maxoratini doimo ongli ravishda pedagogik bilimlarni bolalarga ta’lim - tarbiya berish nazariyasi va amaliyotini puxta egallashaga, xozirgi bosqichda maktabgacha ta’lim oldida turgan vazifalarni bilishga u o’z bilimlaridan amaliy faoliyatiga foydalanishga majbur etadi. U programma metodik instruktiv, normativ xujjatlarni yaxshi bilishi va ustida amal qilishi kerak. U pedagogik jarayonning moxiyatini chukur bulib, yetuk va kamchiliklarini darxol bartaraf qilish choralarini ko’rish lozim.

Maktabgacha tarbiya muassasasi mudiri Xalq ta’limini boshqarish organlari tomonidan oliy ma’lumotga va 3 yildan kam bo’lmagan pedagogik ish stajiga ega bo’lgan yoki o’rta maxsus ma’lumotiga va 5 yildan kam bo’lmagan pedagogik ish stajiga ega bo’lgan shaxslardan tanlanadi. Maktabgacha tarbiya muassasasida kadrlarni tanlash joy-joyiga qo’yish tarbiyalash bo’yicha ishni mexnat jamoasi maktabgacha tarbiya muassasasi kengashining faol ishtirokida ma’muriyat amalga oshiradi. Maktabgacha tarbiya muassasasi raxbarlari kadrlarning kasb maxoratini, umumiy ta’lim maxoratini umumiy ta’lim va madaniy darajasini muntazam o’stirib borishiga g’amxo’rlik qiladi: xodimlar malakasini xisobga olgan xolda va maktabgacha tarbiya muassasasi manfatlaridan kelib chiqib, ularni ratsional va o’z vaqtida joydan-joyga ko’chirib turilishi ta’minlaydi.

Maktabgacha tarbiya muassasasida kadrlar rezervi shakllantirilib, ular bilan doimiy ish olib boriladi.

Mudira bolalar bog’chasining butun faoliyatiga raxbarlik qilib, u bolalar bog’chasining obodonlashtirish, ko’lamzorlashtirish ishlariga raxbarlik kiladi. Smeta buyicha xarajatlarni to’gri taqsimlash, muassasasini boy oziqovqat moddalari bilan ta’minlash rejimni to’g’ri tashkil etish rejasida bog’chasini bolalar bilan to’ldirish, ta’lim-tarbiya dasturining bajarilishi uchun javobgar, yozgi sog’lomlashtirish ishlari, taomnoma sifatini vitaminga boy bo’lgan moddalar bilan ta’minlashi (kamida xaftada 2 marta) xamir ovqatlari (bulochka, pechene). Pedagogik va xizmat ko’rsatuvchi xodimlarning bilimi, ishga nisbatan munosabati, ularni malakasini oshirish ishlari bo’yicha bosh raxbardir.

Mudira bolalar xayotini saqlash muxofaza qilishi uchun bolalar muassasasida to’g’ri rejim momentlari, shart-sharoit yaratadi. Sanitariya va gigienik qoidalarning bajarilishiga, yonidan qarshi tadbirlar o’tkazadi. Qishga boy oziq-ovqat va oziq-ovqat maxsulotlarini g’amlaydi. Vitaminga boy bo’lgan mevali o’simliklarni o’stiradi. Bog’cha xodimlari o’z vaqtida oylik maosh bilan ta’minlanadi. Mexnatka ishchilarning intizomiga qat’iy rioya qiladi. Ish yuritish kattik nazorat qilinadi. Bo’sh guruxlarni xodimlar bilan o’z vaqtida ta’minlaydi. Aktiv xodimlarning rag’batlantiradi. Bolalar bog’chasida o’tkaziladigan joriy kapital remontga bosh raxbardir. Zavxoz, kladovщik, kir yuvuvchi, kastilyansha, bog’bon, duradgor, farrosh, qorovul, elektrik, santexnik, shafyor bilan yakkama - yakka subtat o’tkazadi. Ularning ishlari ustidan kattiy nazorat tashkil etiladi.

Mudiraning TA’LIM TARBIYAVIY JARAYONLARGA RAXBARLIGI quyidagilar:

a) xar bir guruxdagi ta’lim tarbiyaviy reja asosida ishlarni kuzatish va taxlil qilish, tarbiyachining ish xujjatlarini urganish va taxlil kilish guruxning ta’lim-tarbiyaviy ish rejasi, diagnostika daftari: bu utkazilgan ishlarning xisobotidir.

b) guruxning jixozlanishini, bunda guruxlarga karab burchaklar soni takomillashib boradi.

Mudira kvartalda birinchi Mart umumiy ota-onalar majlisini tashkil etadi. Majlisni ota-onalar komitetining raisi olib boradi yoki yordam beradi. Mudira 1 xaftada 3 marta ota-onalarni kabul kiladi. Bunda ota-onalar tomonidan ba’zi bir muammo kamchiliklar bilan bolalar tarbiyasiga oid muammolar xal etiladi.

Mudiraning jamoatchilik va maxalla komitasi bilan ish metodlari kuyidagi tarzda amalga oshiriladi:

1. Ota-onalar va jamoatchilik uchun konferentsiyalar.

2. Ota-onalar universitetlari. Bunda oila markazidan vakil, yetuk olimlar, xalk ta’limi bulimi xodimlari va barcha ota-onalar ishtirok etadilar. Ota-onalar Universitetning asosiy maksadi Davlat va jamiyatimiz tomonidan oila va bolalar tarbiyasiga masalalari va kamchiliklarini, muammolarini xal etishdan iborat. Mudira Tashkiliy tegishli maktab bilan aloqa o’rnatib 1 yilga mo’ljallangan reja asosida ish kuradi. 1 yilga muljallangan reja asosida bogchaning asosiy vazifalari, maktab tomonidan amalga oshiriladigan tadbiriy choralar, bolani maktab ta’limiga tayyorlash, lotin alifbosi o’qish yozish, mukammal o’rganish.