1 м а ъ р у з а: Кириш. Фаннинг мақсади ва вазифалари

7.2 Биноларни синчиклаб текшириш 
Объектларни ташхислашда асосий босқичлардан бири синчиклаб 
текшириш ҳисобланади. Уни бино ва иншоотларни реконструкция қилишда 
конструктив ечимлар танлаш учун асос бўлиб хизмат қилувчи қурилиш 
конструкцияларининг техник ҳолатини баҳолашда сўнгги юқори даражада 
аниқликка эга маълумотларни йиғиш учун ўтказилади. 
Қурилиш конструкцияларини синчиклаб текшириш натижасида 
қуйидагиларни олиш тавсия этилади: 
- ойдинлаштирилган техник лойиҳа ҳужжатларининг маълумотлари; 
- ўлчов чизмалари. Унда қурилиш конструкцияларининг режадаги ва 
баландлик бўйича ҳолати акс эттирилади. Юк кўтарувчи элементларнинг 
кесимлари, чўкиши, силжиши, оғиши ва лойиҳа ёки меъёрий талабларидан 
чекиниш ҳоллари бўлса кўрсатилади. 
Ундан сўнг материалларнинг физик-механик тавсифларини аслий 
қийматини топиш бўйича комплекс ишлар бажарилиши керак. Бунинг учун 
синовнинг бузилмас ва лаборатория усулларидан кўпроқ фойдаланиш лозим. 
Конструкция, узеллар ва бирикмалардаги нуқсон ва шикастлар аниқланади, 
ташхис қилинади. 
Конструкция ва асосга таъсир этувчи статик юк ва таъсирларнинг 
катталиги аниқланади, эксплуатация қилинадиган муҳит ҳақида маълумотлар 
тўпланади, шу билан бирга динамик юклар (виброташхис ҳақидаги 
маълумотлар ҳам) бўлса улар тўғрисида ҳам маълумотлар берилади. 
Конструкция ва иншоотлар, уларнинг айрим элементларини текширув 
ҳисобини бажариш учун юк кўтарувчи конструкцияларнинг ҳисобий схемаси 

---

қабул қилинади. Конструкцияларни синчиклаб текширувини ҳаммасини ёки 
бир қисмини ўтказиш танлов орқали ёки ялпи тартибда ўтказилади. 
Бинони синчиклаб текшириш олд қисмидан (фасад) бошланади, ички 
режаси, пойдевор ва заминлар, деворлар, устунлар, ораёпмалар сантехник 
қурилмалар текширилади ва бинони синчиклаб текширилганлиги 
натижалари бўйича техник хулоса тузилади. Фасадларни синчиклаб
текшириш барча ташқи деворларни зимдан кўрикдан ўтказиш билан
бошланади. Сўнгра хонанинг ички тарафи кўрикдан ўтказилади. 
Фасадларни текширишда бинонинг пардоз ва нуқсонларини ташқи 
архитектураси юзасига чиқариш учун шикастли ва ёриқли жойлардаги фасад 
фрагментларини ва архитектура деталларини йирик планда фото суратга 
олинади.