1. Lipidlar gidrolizi natijasida hosil bo’ladigan moddalarni sanab bering?

Nazorat savollari:

1. Lipidlar gidrolizi natijasida hosil bo’ladigan moddalarni sanab bering?

2. Yog’ni agregat holati nima bilan bog’liq?

3. Lipoidlar qatoriga qanday moddalar kiritiladi?

4. Aminospirt xolinning kimyoviy tuzilishini yozing.

5. Sterinlarning qanday turlari ma’lum ?

6. Ateroskleroz kasalligiga qanday sabablar ma’lum ?

7. Membranadan ionlarni o’tkazish mexanizmini tushuntiring?

8. Ionofor deb qanday moddalarga aytiladi?

9. Immunitet deb nimaga aytiladi?

10. Vaktsinalar qanday tabiatga ega?

Javoblar

1. Lipidlarning asosiy qismi triglitseridlardan (I) iborat bo’ladi. Ularning gidrolizi natijasida glitserin(II) va sovun(III) hosil bo’ladi.

2. To’yingan kislotalar (palmitin va stearin) qoldig’i ko’p bo’lganda yog’lar qattiq bo’ladi. To’yinmagan kislotalar (olein, linol, linolen) miqdori ko’p bo’lganda moy suyuq bo’ladi.

3. Lipoidlar tarkibiga fosfolipidlar va glikolipidlardan tashqari steroid tuzilishli sterinlar, terpenlar, azotli asoslar, siklik va asiklik spirtlar

4. CH₂(OH)-CH₂-N⁺(CH₃)₃ Xolin

5. Sterinlar zoosterin(hayvon organizmidan), fitosterin(o’simliklardan) va mikosterin(zamburug’lardan)larga bo’linadi.

6. O’t pufagi toshlari 90% ga xolesterindan iborat bo’ladi. Aterosklerozda xolesterin qon tomirlari devorchalarida to’planib ularning mo’rtligiga sabab bo’ladi. Xolesterinning normal me'yori 1 litr qonda 5 millimoldan ortmasligi lozim.

7. 1) O’tkaziladigan moddani gidrofob muhitdan o’tadigan kompleks hosil qilish.

2) Membrananing qarshi tomonida kompleks parchalanishi va o’tkazilgan modda suv muhitiga yuborilishi.

3) O’tkazuvchi modda eski holatga qaytishi.

8. Birinchi marta B.Pressman 1964 yili ayrim ionlarni ayrim antibiotiklar yordamida transportini amalga oshirgan. Bunda antibiotik peptid tabiatiga ega bo’lgan. Uni ionofor deb umumiy transportchi modda uchun nom berilgan. Ionoforlar konformatsiyasi shunday bo’ladiki, ular K⁺ ioniga moslashgan bo’lsa, unda Na⁺ yoki boshqani ushlamaydi. Bo’shliq o’lchami aynan K⁺ ga mos bo’ladi.

9. Bu tug’ma, nasildan-nasilga o’tadigan qobiliyat qanday qobiliyat? Organizmga zid bo’lgan va tashqaridan kirib qolgan materialni aniqlash va zararsizlantirish.

10. Vaksina-oqsil yoki uglevod tabiatidagi modda berib, og’ir kasalga qarshi kurashishi, ya’ni organizm immuniteti o’zi kurashishi yo’lini topadi. Og’ir kasalga sezgirsiz bo’lib qoladi.