1 Laboratoriya mashg’uloti. Mavzu: O’simliklar morfologiyasi. Hozirgi zamon tekshirish usullari Mavzuning maqsadi

1 Laboratoriya mashg’uloti.
Mavzu: O’simliklar morfologiyasi. Hozirgi zamon tekshirish usullari
Mavzuning maqsadi : Talabalarga o’simliklar morfologiyasi hozirgi zamon tekshirish usullari haqida tushuncha berish.
Kerakli jihozlar. Mikroskop, buyum va qoplag‘ich oynalar, makkajo‘xori, bug‘doy ildizining bo‘laklaridan kesib tayyorlangan preparatlar, floroglyutsin va xlorid kislota eritmasi rasmlar, jadvallar va mayda asboblar.
Umumiy tushunchalar. fitomorfologiya - botanikaning boʻlimi, oʻsimliklarning tuzilishi va forma hosil boʻlishi jarayonlaridagi qonuniyatlarni oʻrganadigan fan. Oʻsimliklar morfologiyasining tarixiy taraqqiyoti davomida undan oʻsimliklar anatomiyasi, oʻsimliklar embriologiyasi, sitologiya mustaqil fan sifatida ajralib chiqdi. Tabiatdagi oʻsimliklarning morfologik jihatdan turlitumanligini aniqlash; tuzilishi, organlar va organlar sistemasining oʻzaro joylashuvi qonuniyatlarini oʻrganish; oʻsimliklarning umumiy tuzulishi va ayrim organlarining individual rivojlanishida (ontomorfogenez) oʻzgarishini tadqiq etish; oʻsimlik dunyosining evolyutsion rivojlanishida organlarning paydo boʻlishini izohlash (filomorfogenez); forma hosil boʻlishida turli xil tashqi va ichki omillar taʼsirini oʻrganish Oʻsimliklar morfologiyasining asosiy muammolaridan hisoblanadi. Morfologik tadqiqotlarning asosiy metodlari - tasvirlash, chogʻishtirma va eksperimental metodlardir. Birinchisi oʻsimlik organlari va organlar sistemasini tasvirlaydi (organografiya), ikkinchi metodda tasvirlangan material tavsiflanadi va h.k. Eksperimental metodda nazorat etiladigan tashqi muhit kompleksi sunʼiy hosil qilinadi hamda bu sharoitda oʻsimliklarning morfologik reaksiyasi va boshqalar oʻrganiladi. Oʻsimliklar morfologiyasi botanikaning boshqa boʻlimlari: oʻsimliklar paleobotanikasi, oʻsimliklar sistematikasi va filogeniyasi, oʻsimliklar fiziologiyasi, oʻsimliklar ekologiyasi, oʻsimliklar geografiyasi va geobotanika, genetika va oʻsimlikshunoslik bilan chambarchas bogʻliq.
Ish tartibi:

1. 
   Mavzuni bajarishga oid ma’lumotlar bilan tanishib chiqish.
   
2. 
   O`simliklarning morfologik differensiyalanish va uni evolyutsion rivojlanishini sharhlash.
   
3. 
   Savollarga javob yozish.
   

Yosh ildizning uchki qismini uzunasiga kesilganidan tayyorlangan mikropreparatni mikroskop orqali ko‘rilsa, uni hujayralarning shakliga tuzilishiga qarab quyidagi zonalardan tashkil topganligini ko‘ramiz: 1.Ildiz g‘ilofi. 2.Bo‘linuvchi zona. 3.Cho‘ziluvchi zona. 4. Shimuvchi zona. 1.Ildiz g‘ilofi. Ildizning uchki qismi bo‘lib, parenximatik hujayralaridan tashkil topgan bo‘ladi. Bu hujayralarning po‘sti shilimshiq bo‘lganligi uchun o‘sayotgan ildizni tuproqda harakatlanishini osonlashtiradi va ildizning o‘sish konusini shikastlanishdan saqlaydi.

Savollarga javob yozing.
1 O’simliklar morfologiyasi haqida tushuntirib bering?
2 O`simliklarning morfologik differensiyalanish va uni evolyutsion rivojlanish ketma- ketligini aniqlash haqida ma’lumot bering?
3 Oʻsimliklar morfologiyasining eksperemental metodi haqida ma’lumot bering?
4 Organografiya haqida ma’lumot bering?
5 Mikromorfologiya haqida ma’lumot bering?
6 Makromorfologiya haqida ma’lumot bering?