1-laboratoriya ishi bosim va harorat o‘lchash asboblari ishdan maqsad

1-LABORATORIYA ISHI
BOSIM VA HARORAT O‘LCHASH ASBOBLARI
Ishdan maqsad

U-simon bosim o‘lchash asbobini ishlashini o‘rganish.

Zvenolar koeffitsientlari k₁, k₄ va k₅ larni o‘zgartirib manometrni kuchaytirish koeffitsientlarini va vaqt doimiysini o‘zgartirishni o‘rganish
Asosiy qism

U- simon bosim o‘lchash asbobi(ikki naychali manometr). Bosim o‘lchaydigan suyuqlik manometrlari o‘zining tuzilishi nuqtai nazaridan eng sodda o‘lchash asboblariga kiradi.

Bu asboblarning ishlash prinsipi o‘lchanayotgan ortiqcha bosimning suyuqlik ustuni hisobiga, ya’ni, gidrostatik bosim hisobiga hosil bo‘ladigan bosim bilan mutanosib bo‘lishiga asoslanadi.

Ma’lumki, ishlab chiqarish jarayonlarida har doim ikki xil bosim bilan ish ko‘riladi: 1) atmosfera bosimi P_atm bizga bog‘liq bo‘lmagan tabiiy bosim; 2) sun’iy hosil qilinadigan bosim. Bu bosim texnikada absolyut bosim P_abs deb yuritiladi.

1 - rasm. U-simon, ikki trubkali suyuqlik manometri. Bu tushuntirish umuman hususiy xol bo‘lib, aslida o‘lchanayotgan ortiqcha bosim hisobiga hosil bo‘ladigan kuch bilan gidrostatik bosim hisobiga hosil bo‘ladigan kuchlar mutanosibligiga asoslanadi, ya’ni, tenglama quyidagi ko‘rinishida bo‘ladi:

(1)

bu erda S – U simon naychaning ko‘ndalang kesim yuzasi; - naychaga solingan suyuqlik zichligi; H=h₁+h₂ - naychada hosil bo‘ladigan suyuqlik balandligi.

Agar yuza S ga tenglamani ikki tomonini ham bo‘lib yuborsak, u holda:

(2)

undan

(3)

Agar suyuqlik ustida boshqa suyuqlik bo‘lsa, u holda

(4)

tenglamasidan foydlaniladi.

Ortiqcha bosim P_or biror sababga ko‘ra o‘zgarsa unda chap tirsakda suyuqlikka ta’sir etuvchi kuch N₁=P_op*S hosil bo‘ladi, unda suyuqlik, N₁ kuch hisobiga o‘ng tomonga surilib, chap tirsakda suyuqlik balandligi h_1-ga tushadi, o‘ng tirsakda esa h₂ balandlikka ko‘tariladi. Suyuqlikning umumiy satxini surilishi

H=h₁+h₂ . (5)

bo‘ladi.