1. Kirish izika

NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Dinamika bo’limi nimani o’rganadi?
   
2. 
   Kuch deb nimaga aytiladi ? va uning parametrlari qanday?
   
3. 
   Massa deb nimaga aytiladi ? Masani o’lchash yo’llarini eting .
   
4. 
   Inersiyani vujudga kelishini maqsadi nima?
   
5. 
   Inersiya sistemasi deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Nyutoning ikkinchi qonunini keltiring.
   
7. 
   Ishqalanish kuchining vujudga kelish sabablarini etib chiqing.
   

4. Qattiq jismning deformatsiyasi . Implus . Implusning saqlanish qonuni

Hamma jismlar bir biriga bog’liq : osgichlar , suyangichlar vahokazo . Ular bir birlari bilan ta’sirlashganda jismlar bukiladi, qiyshayadi , shaklini o’zgartiradilar hullas deformirovat qiladi.

T ashqi kuchlar natijasida jism o’z shaklini va holatini o’zgartirsa bunday hodisaga deformatsiya deyiladi.
J ism modasining hususiyatiga qarab deformatsiyalar 2 hil bo’ladi elastic va plastic deformatsiya . Elastik deformatsiya deb tashqi kuchlar tugatilishi bilan jismning o’zgargan shakli va hajmi tiklanadigan deformatsiyaga aytiladi . Agara tashqi kuchlar tugatilgandan so’ng jismning o’zgargan shakli tiklanmassa plastic deformatsiya deyiladi. Jism deformatsiyaning shakliga qarab cho’zilishi ,siqilishi,egilish, buralish turlariga bo’linadi.

E

P=mg
rkin tushishda hamma jismlar tekis tezlanuvchan harakat qiladi , ya’ni ularga kuch ta’sir etadi. Bu kuch jismning yerga tortilish kuchi bo’lib og’irlik kuchi yoki gravitatsiya kuchi deyiladi.Og’irlik kuchi “P” harfi bilan belgilanadi. Nyutoning II qonunidan og’irlik “g” harfi bilan belgilanadi . ya’ni
g=9.8
Og’irlik kuchi jismning o’ziga ta’sir qiladi va jismning yerga tortish kuchiga teng bo’ladi.

1-tortish deformatsiyasi2-Itarish deformatsiyasi3-Hamma tomonlama siqish deformatsiyasi

Guk Qonuni –Tajribaning ko’rsatishicha jism deformatsiyasining ko’rinishi qanday bo’lganda ham deformatsiya uncha kata bo’lmaganda ham deformatsiyalangan jismda oldingi holatiga qataruvchi elastic kuch vujudga keladi.
Elastik kuch deb jismlarning deformatsiyalanishda paydo bo’lgan va jism zaralarining deformatsiya vaqtidagi ko’chish yo’nalishiga qarama qarshi tomonga yo’nalgan kuchga aytiladi.
Agar birinchi mahkamlangan “l” uzunlikdagi va “s” bo’lgan sterjeni “f” kuch bilan cho’zadigan bo’lsak u holda sterjenda zo’riqish yoki mehanik kuchlanish vujudga keladi.