1. Kirish. I. Bob. § Yelimlarning tarkibi va hossalari

Plyonka yelimlari. Plyonka yelimlari detallarni yog‘och materiallar hamda qog‘oz bilan pardozlashda foydalaniladi. Press bilan presslash jarayonida temperatura va bosim ta’sirida plyonkaning yelimlash tarkibi erib, yelimlanadigan sirtlarni ho‘llaydi va keyin qotadi. Plyonka yelimlarning ishga yaroqliligi 2 oy, shundan keyin ular yelimlash xossasini yo‘qotadi. Plyonka formaldegid yelimlar bakelit plyonkalar deb ataladi. Ular uchta A, Б va В (ГОСТ 2707–95) markalarda ishlab chiqariladi. Bu yelimlarda asos sifatida sulfit qog‘ozi ishlatiladi. A va Б markali bakelit plyonkalarni tayyorlashda С-50 smolasidan foydalaniladi. В markali plyonkani tayyorlashda ЛБС-1 bakelit lokidan foydalaniladi. ВИАМ Ф-9 smola asosli yelimda birinchi sortli kerosin kontakti, etil spirti bo‘ladi. ВИАМ Ф - 9 yelimi KБ-3 yelimiga qaraganda kamroq zaharli. С-50 (СНИИФ) smolasi – suvda eriydigan va faner, yog‘och plitalarni issiq holatda yelimlashga, shuningdek, plyonka yelimlar tayyorlashga mo‘ljallangan. Rezorsin-formaldegid smolalar va ular asosida tayyorlangan yelimlar. Rezorsin-formaldegid yelimlar rezorsin-formaldegid smolalardan tayyorlanadi. Tashqi ko‘rinishiga ko‘ra, rezorsin-formaldegid smolalar to‘q jigar rangdan to‘q qizil

[17]

ranggacha bo‘lgan bir jinsli suyuqlikdan iborat. Smolalarni termoreaktiv holatga o‘tkazish uchun unga ma’lum miqdorda formaldegid (metilen gruppasini hosil qiladigan) kiritish lozim.