RBAC усули афзалликлари
•
Маъмурлашнинг осонлиги
– Ролли моделда рол ва фойдаланувчи тушунчаларини ажратиш
вазифани икки қисмга ажратиш имконини беради:
фойдаланувчи
ролини аниқлаш
ва
рол учун объектга рухсатини аниқлаш
– Ушбу ёндашув бошқарув жараёнини сезиларли даражада
осонлаштиради
– Фойдаланувчини жавобгарлик соҳасини ўзгартирганда ундан эски
ролни олиб ташлаш ва унга янги вазифасига мос келидаган ролни
беришнинг ўзи кифоя қилади
• Масалан, Алисага проректор роли эмас балки оддий ўқитувчи ролини
беришнинг ўзи кифоя
•
Роллар иерархияси
– Ролларнинг ҳақиқий иерархиясини яратиш орқали ҳақиқий бизнес
жараёнларини акс эттирувчи роллар тизимини яратиш мумкин
– Ҳар бир рол ўз имтиёзлари билан бир қаторда бошқа ролларнинг
имтиёзларига эга бўлиши мумкин
•
Энг кам имтиёз принципи
– Ролли модел фойдаланувчига тизимда керакли вазифаларни
бажаришга имкон берувчи энг кичик рол билан рўйхатдан ўтиш
имконини беради
• Масалан, талабаларга баҳо қўйиш учун ўқитувчи ролининг ўзи
етарли
– Энг кам имтиёз принципи тизимдаги маълумотларнинг
ишончлигини таъминлаш учун жуда муҳимдир
•
Мажбуриятларни ажратиш
– Фирибгарликни олдини олиш учун бир шахс томонидан кўплаб
вазифаларни бажаришга рухсат бермаслик зарур
• Тўловни яратиш ва уни тасдиқлаш бунга мисолдир
– Ролларга асосланган усул эса ушбу муаммони максимал даражада
осонлик билан ҳал қилади
36 Фойдаланишни бошқаришни ABAC усулини тушунтиринг
ABAC усули
•
ABAC усули
- объектлар ва субъектларнинг атрибутлари,
улар билан мумкин бўлган амаллар ва сўровларга мос
келадиган муҳит учун қоидаларни таҳлил қилиш асосида
фойдаланишларни бошқаради
• Қоидада ҳар қандай турдаги аттрибутлардан
(фойдаланувчи аттрибутлари, ресурс аттрибутлари, объект
ва муҳит аттрибутлари ва ҳак) фойдаланиш мумкин
• Ресурсни ва ҳаракатни ким бажараётгани тўғрисидаги
ҳолатлар “АГАР, У ҲОЛДА” дан ташкил топган
қоидаларга асосланади
–
Масалан
, АГАР талабгор бошқарувчи бўлса, У ҲОЛДА махфий
маълумотни ўқиш/ ёзиш ҳуқуқи берилсин
• Аттрибутларга асосланган фойдаланишни бошқаришдаги
асосий стандартлардан бири бу - XACML (
eXtensible
Access Control Markup Language
)
• XACML асосий тушунчалари:
– қоида (rules),
– сиёсат (policy),
– қоида ва сиёсатни мужассамлаштирган алгоритмлар (rule-combing
algorithms),
– аттрибутлар (attributes) (субъект, объект, ҳаракат ва муҳит
шартлари),
– мажбуриятлар (obligations)
– ва маслаҳатлар (advices)
•
Do'stlaringiz bilan baham: |