1§. Jamiyatni axborotlashtirish va kompyuterlashtirish muammolari

USB (Universal Serial Bus) interfeysi. Qo’shimcha qurilmalar bilan asosiy shinani ulovchi aloqa vositasidir. Raz’yomi tizimli blokning ortiga chiqarilgan bo’lib, USB porti deb ataladi. Bu shina shu portga ulangan 127 tagacha qurilmalarning signallarini uzatishi mumkin.
4.3.3. Kartalar
Kartalar (Cards) - ustiga mikrosxemalar (adapterlar, kontrollyorlar, xotiralovchi chiplar) o’rnatilgan, to’rtburchak shaklidagi fiberglas (shishatolali) materialdan yasalgan qurilmalardir. Adapterlar yoki platalar ham deyiladi. Tizimli platadagi maxsus slotlarga o’rnatiladi. Vazifalariga ko’ra videokarta, audiokarta, kontrollyorlar kartasi, kiritish-chiqarish kartasi, modem kartasi, kompyuterlar to’ri kartasi kabi turlarga bo’linadi.
Videokartalar (videocards). Kompyuter xotirasida kodlangan holda saqlanayotgan tasviriy ma’lumotlarni mos signallarga aylantirib monitor ekraniga uzatuvchi va aksincha, monitor ekranidagi tasviriy signallarni kodlab kompyuter xotirasiga yozuvchi elektron qurilmalardir. Videoadapterlar yoki videoplatalar ham deb ataladi. Monitor bilan bitta tizimni tashkil qiladi.
Audiokartalar (Audiocards yoki Sound Cards). Kompyuter xotirasida kodlangan holda saqlanayotgan tovushli ma’lumotlarni mos signallariga aylantirib ovoz kolonkalariga uzatuvchi va aksincha, tovush signallarini mos ravishda kodlab kompyuter xotirasiga yozuvchi elektron qurilmalar. Audioadapterlar yoki audioplatalar ham deb ataladi. Ovoz kolonkalari bilan bitta tizimni tashkil qiladi. Aktiv va passiv audiokartalarga bo’linadi. Aktiv audiokartalarda ovozni roslovchi (baland-past qiluvchi) moslama bo’lsa, passiv audiokartalarda bunday moslama yo’q bo’lib, ular ovozni o’z imkoniyatlari darajasida kolonkalarga beradi.
Zamonaviy audiokartalarning hammasi turli tovush va musiqalarni xotiraga yozish (MPC standarti bo’yicha) uchun maxsus mikrofonlardan foydalanish imkoniyatiga ega.
Kontrollyorlar kartasi (controller cards). Kompyuterning va unga ulangan tashqi qurilmalarning ishlash faoliyatini nazorat qilib boruvchi elektron qurilmalardir. Klaviaturaning, diskovodlarning va h.k. qurilmalarning kontrollyorlariga bo’linadi.