1§. Jamiyatni axborotlashtirish va kompyuterlashtirish muammolari

Keltirilgan iqtisodiy zarar

1.	Germaniya xakerlari (1986-1989 yillar	Lawrence Berkley Labs; Alamos Nati-onal Labs Pen-tagon; NASAkompaniyalari	Katta hajmdagi o’ta muum ma’lumotlarning yo’qolishi
2.	Gerberd Zin (AQSH, 17 yosh, 1987 yil)	Bell Labaratories US; Missele Command System; Robbin AirForse Base kom-paniyalari	1,2 mln. dollar turuvchi dasturlar o’g’irlangan
3.	Morris R.T. (AQSH, 1988 yil)	Lawrence Liwermore Labs; Army Ballistic Research Labs; NASA Ames Research Center kompaniyalari	Tizimlarning 6000 dan ortiq kompyuterlari ishdan chiqqan.
4.	Peri M ( SHarqiy Germa-niya razvetkasi topshirig’iga muvofiq , 1989 y)	US Army in Germany	Katta miqdordagi harbiy ahamiyatga ega maxfiy ma’lumotlar o’g’irlangan
5.	Legion of Doom (xakerlar guruhi, 1989 y.)	ATT kompaniyasi	“Mantiqiy bomba” vi-rusi, 1 mln. dollar zarar
6.	Levitown hacker (15 yoshli xakerlar guruhi, 1989)	Grumman VAS system kompaniyasi	Harbiy ahamiyatga ega dasturlar va ma’lumotlar o’g’irlangan
7.	Avstraliyalik xakerlar guruhi (18-21 yosh, 1992)	NASA	NASA ning faoliyati 24 soatga to’xtatib qo’yilgan

Muammoli masalalar va topshiriqlar:
1. Axborot tizimlaridagi daxlsizligiga xavf solayotgan qaysi manbalarni eng xavfli deb hisoblaysiz? Misollar keltiring va fikringizni sharhlang.
2. Axborot tizimlaridagi ma’lumotlarning daxlsizligini qanday zamonaviy usullar bilan himoya qilish mumkin? Misollar keltiring va fikringizni sharhlang.
3. Axborot tizimlariga xavf solayotgan manbalar shu tizimlarga qanday zararlar keltirishi mumkin? SHu zararlarning qaysilarini eng xavfli deb hisoblaysiz? Misollar keltiring va fikringizni sharhlang.
4. Siz bilgan axborot tizimlari qanday usullar bilan himoyalangan? Misollar keltiring.
Mustaqil ishlash uchun nazorat savollari:
1. Axborot tizimlarining xavfsizligi deganda nimalarni tushunasiz?
2. Axborot tizimlarining daxlsizligi nima?
3. Axborot tizimlari daxlsizligiga xavf solayotgan qanday manbalarni bilasiz?
4. Bu manbalarni qanday guruhlarga bo’lish mumkin va ular bir-biridan qanday farq qiladi?
5. Bu manbalar axborot tizimlariga qanday zararlar etkazishi mumkin?
6. Axborot tizimlarini yana qanday usullar bilan himoyalash mumkin?