1. iqtisodiyotga kirish

Pul nazariyasiga binoan kapital - bu foiz keltiruvchi pul.

“Inson kapitali” nazariyasi XX asrning 60 yillarida inson omilining ahamiyati oshishi natijasida neoklassiklar tomonidan asoslangan. Unga binoan ishlab chiqarishda “Jismoniy kapital” bilan birga “Inson kapitali” qatnashadi, unga olingan bilim, ko‘nikmalar kiradi.

Umuman olganda kapital mazmun - mohiyatiga ikki yondashuv mavjud:

- foyda keltiradigan qiymat (klassik maktab);

- daromad keltiradigan har qanday ne’mat (neoklassiklar).

Biroq bu turli qarashlarni umumlashtiruvchi jihati- kapitalni daromad keltirish qobilyatidir.

Kapital ishlab chiqarishning maxsus omili sifatida korxona ixtiyoridagi har qanday moddiy va pul resurslarini birlashtiradi.

Tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarishda kapitalning turli elementlari turlicha harakat qiladi. Agar biz, masalan, xomashyo, matyeriallar kabi kapitalning bir qismini oladigan bo‘lsak, unda ularning yangi tovarlarni yaratishda ishtirok etishi vaqtinchalik, ya’ni qayta ishlash jarayoniga kirsa, ular darhol o‘z moddiy shakllarini o‘zgartiradilar va matyerialdan tayyor mahsulotga aylanadi. Masalan, tyeridan kurtka ishlab chiqariladi tyeri charm kurtkaga aylanib o‘zining birlamchi shaklini o‘zgartiradi. Shu bilan birga, xomashyoni, matyeriallarni tayyor mahsulotga aylantirishda ishtirok etgan mashina o‘z moddiy shaklini saqlab qoladi. Demak, unumli kapitalning tarkibiy elementlarini ishlab chiqarish jarayonida qatnashish davomiyligi va o‘z qiymatini tovarga o‘tqazish tavsifiga ko‘ra asosiy va aylanma kapitalga bo‘lishimiz mumkin.