1. iqtisodiyotga kirish

14.2. Iqtisodiy o‘sish omillari

Iqtisodiy o‘sishga bir qator omillar ta’sir etadi. Ularni ichida eng muhimlari quyidagilar: taklif omillari, talab omillari va taqsimlash omillari. Ishlab chiqarish samaradorligiga ta’sir etuvchi omillar taklif omillarini tashkil qiladi.

Taklif omillariga quyidagilar kiradi:

- tabiiy resurslar (yer, foydali qazilmalar, iqlim va h.k) va ularning miqdori hamda sifati.

-mehnatga qobiliyatli aholining miqdori va sifati;

-asosiy kapitalning mavjudligi va uning sifati;

-mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur bo‘lgan texnologiyalarning mavjudligi.

Ushbu omillarning barchasi mamlakat iqtisodiyotining o‘sishga erishishi uchun imkoniyatlar yaratadi. Bu omillar har birining yalpi mahsulot hajmiga ta’sirini baholash orqali iqtisodiy o‘sishni tavsiflash mumkin.

Ma’lumki, yalpi milliy (ichki) mahsulot ishchi kuchi, kapital va tabiiy resurslar sarflarining funksiyasi hisoblanadi, ya’ni:

,

bu yerda:

Y – yalpi milliy (ichki) mahsulot;

L – ishchi kuchi sarflari;

K – kapital sarflari;

N – tabiiy resurslar sarflari