1. Investitsiya tushunchasi

Reja:

• 
  1. Investitsiya tushunchasi.
  
• 
  2. Investitsiya munosabatlarini davlat tomonidan tartibga solinishi.
  
• 
  3. Xorijiy investitsiyalarning mohiyati va jalb qilish sabablari.
  
• 
  4. O'zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishda xorijiy investitsiyalar­ning o'rni va roli.
  

O'zbekiston Respublikasi Prezidentining bu Qarori O'zbekistonning iqtisodiy jihatdan yuksalishi va halqaro jahon xo'jalik munosabatlariga integratsiyalashuvining g'oyat muhim va texnik qayta jihozlashga xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilish yo'lidagi strategik yo'nalishir ham belgilab beradi.
Milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda xorijiy investitsiyalarning ahamiyati benihoyat katta bo lib, u quyidagilar bilan izohlanadi:
birinchidan, xorijiy rivestitsiyalar ishlab chiqarishga zamonaviy texnikava texnologiyalami joriy etib, eksportga mo’ljallangan mahsulotlami ishlab chiqanshni nvrjlantiradi;
ikkinchidan, import o’mini bosuvchi tovar ishlab chiqanshni yo’lgaqo'yish va buning uchun xorijiy investitsiyalami iqfcsoaiyotnina ustuvor sohalariga yo’naltinsh va pirovardida aholining me'yordagi turmush darajasmi ta’minlash imkonini yara
uchmchidan, kichik biznesm rivojlantirsh vaqishloq xo'ja ishlab chiqarishini ladallashtirish orqali o'sib borayotgan aholini is joylari bilan ta* minlaydi;
to'rtinchidan, korxonalaming eskirgan ishlab chiqarish quwatlarini, moddiy-texnik bazasmi yangilaydi vatexnik qayta qurollantiradi;
Investitsiya loyihalari. awalo, ustuvor tarmoqlarga, ya'm neft’ va > sanoati, transport, energetika, er osti qazilmaboylikiarim ishlab chiqarishga, qurilish, telekommunikatsiyatarmoqlariga, qishloq xc mahsulotlarini ishlab chiqarishga
va ulami keng qayta ishlashga, turizm sohasini rivojlantirishga qai


• Davlatimiz mustaaillikka erishgan yillardan boshlab, bozor iqtisodiyotiga o'tishning o'ziga xos iqtisodiy rivojlanish yo'lidan bormoqda. Bu yo'lda investitsiya siyosatining ahamiyati judakatta. CHunki investitsiyalar iqtisodiyotda tarkibiy o'zgarishlar, texnik va texnologik yangilanishlar, korxonalarni qayta ta'mirlash ishlarini amalga oshirishni rag'batlantiradi, mamlakat eksport va import salohiyatini oshirishga imkon yaratadi. SHu jihatdan O'zbekiston Davlati o'z tuzilmaviy investitsiya siyosatini olib bormoqda. Tuzilmaviy investitsiya siyosati hududlar, tarmoqlar va korxona investitsiya siyosatlaridan tarkib topib, ularo'zaro bog'liqdir.
«Investitsiya» atamasi lotin tilidaqi «invest» so'zidan kelib chiqqan bo'lib «qo yish», «mablag'ni safarbar etish», «kapital qo'yilmasi» ma'nosini beradi. Keng ma'noda investitsiya mablag'ni ko'paytirib va qaytarib olish maqsadida kapitalni safarbar etishni bildiradi. Ko'pgina hollarda «investitsiya» tushunchasi iqtisodiy va boshqa faoliyat ob'ektlariga kiritiladigan moddiy va nomoddiy ne'matlar hamda ulargadoir huquqlar tarzida ta'riflanadi. Investitsiya degandabarcha turdagi milliy vaintelektual boyliklar tushunilib, ular tadbirkorlik faolivati ob'ektlariga yo'naltirilib daromadkelti rishi yoki biror-bir ijobiy samaragae rishis hi zarur. Investitsiya kiritishdan asosiy maqsad daromad olish va ijobiy ijtimoiy samaraga erishis hdir.

M 1
Investitsiyaning o'ziga va investitsiya faoliyatining ob'ektlariga keng ta'rif berilgan; investitsiyaning bevosita iqtisodiy va ijtimoiy samara olishga muqarrar bog'liqligi ta'kidlab o'tilgan. Demak, investitsiyaga bozor munosabatlaridan kelib chiqib berilgan ta'rifning o'zidayoq investitsion jarayonnina hajmi, asosiy bosqichlari, ya'ni jamg'armalar (resurslar), qo'yilma mablag'lar (sarf- xarajatlar), samara (daromad, foyda) aniq, va ravshan ko'rsatib o'tilgan. Xuddi shu kabi yondashuv investitsion faoliyatning bozor munosabatlariga o'tishi uchun zamin yaratadi, bu esa, moliyaviy moddiy va aqliy boyliklarni qayta taksimlashning vertikal va gorizontal usullaridan bir xildafoydalanishni ta'minlab beradi.
Iqtisodiy kategoriya sifatida investitsiya
quyidagicha tasniflanadi:
Birlamchi (avaylangan) jamg'arilgan kapitalni kopaytirish maqsadida kapitalni tadbirkorlik ob ektlariga joylashtirish;