1-илова ўзбекистон республикаси мактабгача таълим вазирлиги

4	КОГНИТИВ РИВОЖЛАНИШ
4.1	Ақлий-когнитив малакалар
		7-йил
		6 ёш		6 ёш 3 ой				6 ёш 6 ой													6 ёш 9 ой												7 ёш
1	расмдаги сюжетларни эслаб қолиб, ҳикоя қилади
2	мантиқий хулоса чиқаради, мулоҳаза қилади
3	ҳайвонларнинг турли хил яшаш муҳитлари ҳақида гапиради (балиқ сувда яшайди, бўри ўрмонда яшайди)
4	жуғрофий тушунчаларни билади
5	энг оддий сабаб-оқибат алоқаларини тушунади (ёмғир ёғмоқда — беркиниш керак)
6	Синаб кўриш ва хато қилиш йўли билан амалий масалаларнинг ечимини топишга ҳаракат қилади (машинани ўт олдириш учун калитни тиқиш)
7	объектларни тизимлаштиради
8	атроф-муҳит ҳақида мустақил равишда ахборот излайди
9	кузатишлар асосида ахборотни умумийлаштиради ва хулоса чиқаради
10	йил фасллари ва ҳодисаларини кетма-кет айтади
11	расмлар бўйича мантиқий хулоса чиқаради
12	ўз мамлакати ва унинг рамзлари ҳақида тасаввурга эга бўлади
13	ўз халқининг баъзи миллий урф-одатлари ва анъаналарини билади
14	болалар энциклопедиясидан фойдалана олади
15	буюмларни ташқи ва ички белгилари асосида таснифлайди
4.2	Элементар мамавзули малакалар
1	геометрик шаклларни билади ва уларни буюмларда кўра олади
2	буюмларни узунлиги, эни, қалинлиги, баландлиги бўйича солиштиради
3	буюмлар гуруҳини солиштиради
4	мулоқот вақтида мамавзули атамалардан фойдаланади
5	1 дан 10 гача бўлган сонлар доирасида мамавзули амалларни бажаради
6	буюмларни сон ва миқдор бўйича солиштиради
7	1 дан 10 гача бўлган сонларни тўғри ва тескари тартибда айтади
8	буюмлар гуруҳининг тенглиги ва тенгсизлигини аниқлайди ва уларни бир-бири билан солиштиради
9	вақт ҳақида тасаввурга эга (эрталаб, кечқурун, кундузи ва тунда, сутка)
10	ҳаётдаги рақам ва сонларнинг маъносини тушунади
11	геометрик фигуралар ва шаклларни билади
12	20 гача бўлган сонлар доирасида баъзи мамавзули амалларни бажаради
13	мамавзули масалаларни ечади
14	сонлар қатори ҳақида тушунчага эга
15	гуруҳларнинг тенглиги ва тенгсизлигини таҳлил қилади (қанчага кўп? қанчага кам?)
16	буюмларни ҳажм, баландлик ва қалинлик бўйича кетма-кетликда жойлаштиради
17	суюқ, сочилувчан ва қаттиқ жисмларни шартли ўлчовлар билан ўлчайди
4.3	Когнитив-тадқиқий ва продуктив (конструктив) фаолиятнинг ривожланиши
1	табиат ҳодисаларининг турли хил омилларга боғлиқлигини тушунади
2	табиатдаги ўзгаришлар сабабини тушунтира олади (м-н, қорнинг эриши)
3	одамларнинг атроф-муҳитга таъсир қилишини тушунади (экиш, ҳосил йиғиш)
4	табиий материалдан расмга қараб майда буюмлар ясай олади, ишнинг босқичларини режалаштиради
5	мустақил равишда моделлаштира олади ва ­конструкциялай олади
6	жонли ва жонсиз дунёни фарқлайди
7	табиатнинг инсон ҳаётидаги аҳамиятини англайди
8	ўз қизиқишлари ва кузатишлари билан боғлиқ саволларни беради
9	ўз башоратлари ҳақида гапиради, ўтмиши ва жорий тажрибаси ҳақида тушунтириш беради ва умумлаштиради.
10	тадқиқотдаги ечиш зарур бўлган муаммони ажратиб, ўртага қўя олади
11	ўз кузатишларини турли хил ресурслардан фойдаланган ҳолда тасвирлайди ва тасдиқлайди
12	атроф-муҳитни яхшилашда қатнашишнинг муҳимлигини тушунади (м-н, ахлатни олиб кетиш, уни саралаш, дарахт ва гуллар экиш, электр, сув ва қоғозни тежаш)