1-илова ўзбекистон республикаси мактабгача таълим вазирлиги

Боланинг мактабга тайёрлик харитаси:

Боланинг исми, фамилияси	______________________________________
- сонли МТТ	______________________________________
Жинси	20_____йил «_______»______________________
Туғилган санаси	20_____йил «_______»______________________
МТТ/йиллик тайёрлов гуруҳига келган сана:	20_____йил «_______»______________________
Кузатиш бошланган вақтдаги ёши:	_________________ ёш.
Кузатиш бошланган сана:	20_____йил «_______»______________________
Кузатиш тугаган сана:	20_____йил «_______»______________________

№	Кутилаётган ривожланиш натижаси	Бажармоқда
		Ҳа	Йўқ
1	Жисмоний ривожланиш ва соғлом турмуш тарзини шакллантириш
1.1	ўз имкониятлари ва жисмоний ривожланишнинг ёш нормаларига мувофиқ равишда жисмоний фаоллик намоён қилмоқда
1.2	турли хил ҳаракатли фаолликларни уйғун шаклда ва мақсадли бажармоқда
1.3	майда моторика малакаларини турли хил ҳаётий ва таълимий вазиятларда қўлламоқда
1.4	ўз ҳаракатларини ҳиссиёт аъзолари ёрдамида тартибга солади
1.5	шахсий гигиена малакаларини қўллайди
1.6	ҳаёт фаолияти хавфсизлиги қоидаларига риоя қилади
2	Ижтимоий-ҳиссий ривожланиш
2.1	Ўзининг "Мен"и ва бошқа одамларнинг ҳаёт фаолияти муҳитидаги роли ҳақида тасаввурга эга
2.2	ўз ҳиссиётларини тартибга солади ва уларни вазиятдан келиб чиқиб намоён қилади
2.3	бировларнинг ҳиссиётларини фарқлайди ва шунга мос равишда жавоб қайтаради
2.4	умумийлар ва тенгдошлари билан вазиятдан келиб чиқиб мулоқот қилади
2.5	мураккаб вазиятларда амалий ечимларни топади
3	Нутқ, мулоқот, ўқиш ва ёзиш малакалари
3.1	нутқни тинглайди ва тушунади
3.2	нутқда тўғри талаффуз, тўғри келувчи грамматик шакллар ва турли тузилишга эга гаплардан фойдаланади
3.3	иккинчи тилни ўрганишга қизиқиш билдиради
3.4	иккинчи тилни билиш бўйича дастлабки малакаларни намоён қилади
3.5	бадиий адабиёт асарларига қизиқиш билдиради
3.6	сўзнинг лексик, бўғин ва фонетик тузилиши ҳақида тасаввурга эга
3.7	матннинг турли мазмун ва шаклларини мустақил тузиш ва гапириб беришни билади
3.8	ёзувнинг дастлабки малакалари ва қуролларини билади
4	Билиш жараённинг ривожланиши
4.1	ўрганиш ва билиб олишга фаол қизиқиш билдиради
4.2	ўқиш ва ҳаёт фаолияти учун ахборотни мустақил топади ва татбиқ қилади
4.3	буюмлар, воқеа ва ҳодисалар ўртасидаги оддий алоқаларни тушунади ва уларни бир бутун деб қабул қилади
4.4	рақамлар, ҳисобни билади ва уларни ҳаётга татбиқ қилади
4.5	макон, шакл ва вақтда мўлжал олади
4.6	элементар мамавзули ҳисоб-китобларини бажаради
4.7	атроф-муҳитдаги ҳодисалар ва буюмларни кузатади ва татқиқ қилади
4.8	атроф-муҳитга тежамкор муносабатни намоён қилади
5	Ижодий ривожланиш
5.1	санъат ва маданиятга қизиқиш билдиради
5.2	миллий анъаналарни қадрлайди ва уларни кундалик ҳаётнинг бир қисми деб қабул қилади
5.3	муайян санъат турини афзал деб билишини мустақил намоён қилади
5.4	Эгаллаган билим ва малакаларни турли ҳаётий вазиятларда ижодий нияини ҳосил қилиш ва амалга ошириш учун қўллайди
5.5	дунёни ўзгартиришда инсоннинг яратувчилик ролини тушунади

6. Хулосалар

Ёш бўйича ривожланиш меъёридан илгарилаб кетган.	Ёш бўйича ривожланиш меъёрга мос.	Якка ривожланиш суръати ёш меъёрларига мос эмас.

Сана 20_____йил «_______»_______________________

Тарбиячи _________________________ _______________
(Фамилияси, исми, шарифи) (Имзо)
Услубчи _________________________ ________________
(Фамилияси, исми, шарифи) (Имзо)
Ота-она ___________________________ ________________
(Фамилияси, исми, шарифи) (Имзо)

14-илова. 1-синф ўқувчисининг ижтимоий-психологик портрети

Шахсга хос тавсифи

• 
  малакалилик — боланинг мавжуд билимлардан хабардорлиги ва уларни қўллаш қобилияти, кундалик ҳаётда, хусусан ўз қарорларини қабул қилишдаги қобилият ва малакалар;
  
• 
  ижодий қобилиятлар: боланинг атроф оламга, бошқа одамларга ва ўзига ўзгартириш ва кашф қилиш объекти ва субъети сифатида муносабатда бўлиши
  
• 
  қизиқувчанлик — ҳаётдаги турли хил саволларга қизиқиш билдириш, янги нарсани билиб олиш хоҳши, тадқиқий қизиқиш;
  
• 
  ташаббускорлик — мустақиллик, фаолиятни танлаш эркинлиги, эркинлик, ўз кучига ишониш, бошқаларнинг фикрлари ва баҳолашига нисбатан бағрикенглик
  

Ижтимоий малакалар:

• 
  Коммуникативлик — ўз "Мен"ининг тимсоли, ўзига ва атроф оламга ишониш, ҳимояланганлик ҳисси, боланинг шахсий даражада мулоқот қилишга тайёрлиги, атроф оламга ижобий муносабат, эшитиш ва тинглашни билиш;
  
• 
  ижтимоийлашув — индивиднинг жамоа ёки жамиятга кириб бориши;
  
• 
  масъулият — бошлаган ишни якунига етказиш қобилияти, муайян ҳаракатларни муваффақиятли бажариш, ўз ютуқларини тан олиш, мақсадни белгилаш ва унга интилиш
  

Ҳиссий-иродавий тайёрлик:

• 
  ўз хулқ-атворини бошқариш қобилияти;
  
• 
  "керак" ни "хоҳлайман"дан юқори қўйиш қобилияти;
  
• 
  унча қизиқ бўлмаган, лекин жуда зарур бўлган топшириқни бажаришга фикрни жамлаш;
  
• 
  тоқатлилик ва бажарувчанлик
  

Руҳий жараёнларнинг (қабул қилиш, фикрлаш, нутқ, хотира, тасавур) ривожланишининг етарли даражаси

• 
  барқарор диққат;
  
• 
  ривожланган нутқ;
  
• 
  хулоса чиқариш қобилияти;
  
• 
  варақда ва маконда мўлжал олиш қобилияти;
  
• 
  кузатувчанлик;
  
• 
  хаёл суриш қобилияти
  

Педагогик малакаларнинг шаклланганлиги

• 
  ручка ва қаламни ушлашни билиш;
  
• 
  товушларни этишиб фарқлаш қобилияти;
  
• 
  муайян билим захирасининг мавжудлиги;
  
• 
  саноқ, ёзув ва ўқишнинг элементар малакаларини эгаллаганлик;
  
• 
  ўз-ўзига хизмат қилиш малакасига эгалик
  

15-илова Бола шахсини тузилмаси

Эҳтиёжлар-қобилиятлар	Шахс йўналганлигининг тўртинчи даражаси мазмун бўйича ижтимоий сифатларни бирлаштиради. Бу сифатлар инсоннинг атроф оламга муносабатини белгилаб, шахс хулқ-атворига асос бўлиб хизмат қилади: қарашлар, қизиқишлар, маслак, ижтимоий кўрсатмалар, қадриятларнинг йўналиши, маданият нуқтаи назаридан позициялар	Характер — "Мен-концепия"	Ўз ҳаётий ўрнини белгилаш маданияти
	Шахс тажрибасининг учинчи даражаси. Булар билим, қобилият ва малака каби сифатларни ўз ичига олади. Буларнинг ичида буюмларни ўрганиш жараёнида шаклланадиганларини, шунингдек меҳнат, амалий фаолиятда эгалланадиганларини (амалий соҳа) ажратиб кўрсатамиз.
	Психологик жараёнлар ўзига хос хусусиятларининг иккинчи даражаси ҳис қилиш, қабул қилиш, тасаввур, хотира, фикрлаш, туйғулар, иродаларнинг якка хусусиятини белгиловчи сифатлардан ташкил топади. Фикрлаш, мантиқий операциялар.
	Темпераментнинг биринчи даражаси ирсиятга боғлиқ бўлган сифатларни ўз ичига олади: шахснинг эҳтиёжлари, инстинктлари, жинсий, ёш, миллий ва бошқа сифатлари хусусиятлари.

16-илова Ота-оналар билан ишловчи педагоглар учун услубий қўлланма

Оилалар билан мулоқот қилиш стратегияси
Педагогнинг турли оилаларнинг эҳтиёжларини қондириш учун ўз ишида одатда турли хил ёндашувларга таянишига тўғри келади.
Норасмий мулоқот стратегияси.


Келиш ва кетиш вақти
Кўпчилик педагоглар ота-оналар билан мулоқотда болаларни МТТга олиб келиш ва олиб кетиш вақтларидан фойдаланишга ҳаракат қиладилар. Бу вақтда улар ота-оналарни ўша куни бўлиб ўтган ҳодисалар, боланинг ютуқлари, келгуси мажлислар ва бошқа ҳодисалар ҳақида хабардор қилишлари мумкин. Бироқ, бунда, агар болада қандайдир муаммолар бўлса, улар ҳақида гап бошламаслик лозим. Бу мақсадда махсус учрашув белгилаш лозим. Бу вақтда ота-оналар бир-бири билан мулоқот қилишлари, педагогларга савол беришлари, учрашув уюштириш ҳақида сўрашлари, болалар билан ўйнашлари, уларга китоб ўқиб беришлари мумкин. Норасмий учрашув вақтининг ота-оналар имкониятлари билан мувофиқ бўлиши учун, иш жадвали жуда мослашувчан бўлиши ҳамда кун боши ва охирида эркин мулоқот қилиш имкониятини бериши лозим. Ота-оналар кўпинча болаларни гуруҳ остонасидан ўтишлари биланоқ дарҳол ташлаб кетишади. Бундай ҳолат юз бериш эҳтимолини камайтириш учун, ота-она болани гуруҳгача кузатиб қўйиши ва унга бошланаётган кун учун тайёргарик кўришига ёрдам беришини кўзда тутувчи тартибни ўрнатиш лозим.
Болаларни бошланғич таълимга тайёрлаш бўйича йиллик мажбурий гуруҳнинг режимига биноан, сўнгги 30 дақиқа очиқ ҳавода машғулот ўтказиш учун ажратилади. Шунинг учун, ота-оналар бу вақтдан бола билан ўйнаш ёки шуғулланиш учун фойдаланишлари мумкин. Ушбу дастурда бу вақт жадвалга киритилган бўлиб, унинг бир қисми ҳисобланади.