1-илова “Заковат” интеллектуал ўйини Кодекси

3.3.-боб. Мусобақаларда ўринларни белгилаш 
3.3.1. Ўринларни белгилаш тизимлари 
Аксарият мусобақаларда ўринларни белгилаш тизими (ЎБТ) икки 
қисмдан иборат бўлади: алоҳида турда ўринларни белгилаш тизими (АТЎБТ) 
ва турлар натижаларига кўра ўринларни белгилаш тизими (ТНКЎБТ). Агарда 
мусобақа бир турдан иборат бўлса ЎБТ фақат АТЎБТдан иборат бўлади. 
Ҳар қандай АТЎБТ асоси ЎҲ ва АҲ нинг хулосасига кўра жавоби 
кўпроқ ҳисобга олинган жамоа юқорироқ ўринни эгаллаши кераклиги бўлиши 
керак. бу шартга жавоб бермаган АТЎБТга йўл қўйилмайди. Бунда жавоблари 
бир ҳил ҳисобга олинган икки ва ундан ортиқ жамоалар ўринлари қўшимча 
кўрсаткичлар (ҚК) асосида белгиланиши мумкин. АТЎБТда ҚК рейтинг, 
аввалдан белгиланган саволларга жавоблар ва “отишма” бўлиши мумкин. 
Аммо АТЎБТда ҚКдан фойдаланмаслик тавсия қилинади. 
ТНКЎБТ икки турга бўлинади: биринчи турда мусобақа турларга 
бўлинганлиги ҳисобга олинади, иккинчи турда эса йўқ. Биринчи турда 

---

ТНКЎБТ қуйидаги шартга мос келиши керак: агарда А ва Б жамоалари айнан 
бир турларда иштирок этган бўлсалар ва А жамоаси Б жамоасидан ёмон 
натижалар кўрсатмаган бўлса, А жамоаси Б жамоасидан кам бўлмаган ўринни 
эгаллаши керак. Иккинчи тур ТНКЎБТ да АТЎБТ бўлганидек, ЎҲ ва АҲ нинг 
хулосасига кўра жавоби кўпроқ ҳисобга олинган жамоа юқорироқ ўринни 
эгаллаши керак.
Асосий кўрсаткич (АК) ҳар бир турдаги ЎҲ ва АҲ нинг хулосасига кўра 
ҳисобга олинган жавоблар сони ёки жамоаларнинг турдаги эгаллаган ўрни 
бўлиши мумкин. 
Асосий кўрсаткич бўйича ўринлар тенг келганда ТНКЎБТ да жамоалар 
ўрнини ҚК орқали ўрнатишни ҳам белгилаши мумкин. ҚК қуйидагича бўлиши 
мумкин: 
•
жамоа томонидан барча турларда эгаллаган ўрни (агарда у АК 
бўлмаса); 
•
барча турлар хулосаси бўйича жамоанинг рейтинглари йиғиндиси; 
•
жамоанинг аввалги босқичдаги ўрни (кўп босқичли тизим учун); 
•
жамоа томонидан тўғри жавоб берилган қўшимча саволлар сони 
(“отишма”); 
•
аввалдан махсус белгиланган саволлар бўйича жамоа натижаси; 
•
жамоа томонидан тўғри жавоб берилган саволлар йиғиндиси (агарда 
у АК бўлмаса); 
•
ҳар бир турда жамоа топган саволларнинг барча иштирокчи 
жамоалар кўрсатган натижасининг максималига нисбатан ўртача 
фоизи. 
Бир ҚКдан ортиғидан фойдаланиш тавсия қилинмайди.