1. Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash fanining predmeti, maqsadi va asosiy vazifalari

«Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash» ning
asosiy vazifasi jamiyatni iqtisodiy - ijtimoiy rivojlanish yullarini real baholash, bu
rivojlanishning maqbul boshqaruv yechimlarini ilmiy asoslash uchun ustivor
variantlarni aniqlashdir. Bundan tashqari, u iqtisodiyotning rivojlanish
yunalishlarini miqdor va sifat jihatdan tahlil qiladi, muamolarni, yangi jarayon
va holatlarini o‘rganadi, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishning ehtimolli
yunalishlarini belgilaydi, imkoniyatlarni baholaydi, ijtimoiy, iqtisodiy, ilmiytexnik va boshqa chora-tadbirlarni hayotga tadbiq etadi, samarasini aniqlaydi,
ijtimoiy iqtisodiy va ilmiy-texnik bosh yunalishlarni asoslaydi.
Ijtimoiy –iktisodiy jarayonlarni moddellashtirish va prognozlash asoslarni bilish
mutaxassisga ruy berayotgan vokea xodisalarni urganishga abstraksiyalashgan (
narsa yoki xodisalarning muxim va muayyan belgi va qonuniyatlarini ajratish
maksadida ularning ba’zi juziy tomonlarini yeki boglanishlarini fikran bir
chekkaga quyib turib fikr yuritish), ikkinchi ma’nosi mavxum tushuncha
abstraksiyalashtirish yuli bilan xosil kilingan (nazariy umumlashtirma, nazariy
xulosa) xolda va asosli ravishda yondashish, prognozlash jarayenida yuzaga
keladigan xolatlarni tushuntirish va axamiyatini baxolash imkonini beradi.
Fanning maqsadi asosiy tamoyillarni va yo‘llarni o‘rganish asosida jamiyatda
sodir bo‘layotgan ijtimoiy iqtisodiy jarayonlarga bog‘langan holda, bu tarmoq
tajribasi va amaliyoti misolida prognozlashni amaliy o‘rganishdan iborat.
«Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash» fanining
maqsadi bulib ijtimoiy-iktisodiy jarayenlarni urganish, taxlil kilish, tartibga solish,
boshkarish, rejalashtirish va prognozlash asosida ijtimoiy-iktisodiy
munosabatlarni takomillashtirish buyicha xulosa va tavsiyanomalar ishlab chikish,
prognozlashning butun tizimini qurishga qaratilgan metodologik va metodik
7
yo‘llarini, tarmoq tajribasi va amaliyoti misolida prognozlashni amaliy
o‘rganishdan iborat.
Yoki boshkacha etsak Fanning maqsadi – milliy iqtisodiyotning ijtimoiy –
iqtisodiy rivojlanishini modellashtirish prognozlashning butun tizimini qurishga
qaratilgan metodologik va metodik yo‘llarini o‘rganish.