1. suratning mazmunini(syujetini) tugri idrok kilishga,
2. suratning umumiy kurinishida xar bir tasvirlangan narsalarning urnini tugri idrok kilishga,
3. tasvirlangan narsalar urtasidagi munosabatlarni tugri idrok kilishga karatish kerak.
Dikkat xar kanday faoliyatimizning doimiy yuldoshidir. Shuning uchun dikkatning inson xayotidagi axamiyati xam benixoya kattadir. Bogcha yoshidagi bolalar dikkati asosan ixtiyorsiz buladi. Bogcha yoshidagi bolalarda ixtiyoriy dikkatning usib borishi uchun uyin juda katta axamiyatga ega. Uyin paytida bolalar dikkatlarini bir joyga tuplab, uz tashabbuslari bilan maxlum maksadlarini ilgari suradilar.
Bu yoshdagi bolaning xotirasi yangi faoliyatlar va bolaning oldiga kuyilgan yangi talablar asosida takomillasha boradi.
Bogcha yoshidagi bolalar uzlarining faoliyatlari uchun kandaydir axamiyatga ega bulgan, ularda kuchli taassurotlar koldirgan va ularni kiziktirgan narsalarni beixtiyor eslarida olib koladilar.
Bogcha yoshidagi bolalar tafakkuri va uning usishi uziga xos xususiyatga ega.
Tafakkur bolaning bogcha yoshidagi davrida juda tez rivojlana boshlaydi. Buning sababi, birinchidan, bogcha yoshidagi bolalarda turmush tajribasining nisbatan kupayishi, ikkinchidan, bu davrda bolalar nutkining yaxshi usgan bulishi, uchinchidan esa, bogcha yoshidagi bolalarning juda kup erkin mustakil xarakatlar kilish imkoniyatiga ega bulishlaridir.
Bogcha yoshidagi bolalarda xar soxaga doir savollarning tugilishi ular tafakkurining faollashayotganidan darak beradi. Bola uz savoliga javob topa olmasa yoki kattalar uning savoliga axamiyat bermasalar, undagi kizikuvchanlik susaya boshlaydi.
Odatda xar kanday tafakkur jarayoni biron narsadan taajjublanish, xayron kolish va natijada turli savollarning tugilishi tufayli paydo buladi. Juda kup ota-onalar va ayrim tarbiyachilar xam bolalar ortikrok savol berib yuborsalar, «kup maxmadona bulma», «sen bunday gaplarni kaerdan urganding», deb jerkib tashlaydilar. Natijada bola uksinib, uz bilganicha tushunishga xarakat kiladi. Ammo ayrim passiv va tortinchok bolalar xech bir savol bermaydilar. Bunday bolalarga turli mashgulotlar va sayoxatlarda kattalarning uzlari savol berishlari va shu bilan ularni faollashtirishlari lozim.
Xar kanday tafakkur, odatda biron narsani takkoslash, analiz va sintez kilishdan boshlanadi. Shuning uchun biz ana shu takkoslash, analiz va sintez kilishni tafakkur jarayoni deb ataymiz. Sayoxatlarlar bolalardagi tafakkur jarayonini faollashtirish va rivojlantirishga yordam beradi. Bolalar tabiatga kilingan sayoxatlarda turli narsalarni bir-biri bilan takkoslaydilar va analiz xamda sintez kilib kurishga intiladilar.
Bogcha yoshidagi bolalar nutki va uning usishi Agar 2 yashar bolaning suz zapasi taxminan 250 tadan 400 tagacha bulsa, 3 yashar bolaning suz zapasi 1000 tadan 1200 tagacha va 7 yashar bolaning suz zapasi 4000 taga yetadi. Demak, bogcha yoshi davrida bolaning nutki xam mikdor , xam sifat jixatidan ancha takomillashadi. Bogcha yoshidagi bolalarning nutkini usishi oilaning madaniy saviyasiga bogliq.Kattalar bolalar nutkini ustirish bilan shugullanar ekanlar, bogcha yoshidagi bolalar baxzi xollarda uz nutk sifatlarini tula idrok eta olmasliklarini unutmasliklari kerak. Bundan tashkari, bolalarda murakkab nutk tovushlarini bir-biridan fark kilish kobiliyati xam xali tula takomillashmagan buladi. Tili chuchuklikni tuzatishning eng birinchi shartlaridan biri bola bilan tula va tugri talaffuz etib, ravon til bilan gaplashishdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |