1. G’aznachilik faoliyatini shakllantirishning huquqiy tartibga solinishi

5.
 
Moliya vazirligi G’aznachiligining tarkibi va tashkiliy tuzilishi
G’aznachilik tuzilmasi O’zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 
tasdiqlanadi. G’aznachilikni lavozimiga ko’ra O’zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirining o’rinbosari hisoblanadigan boshliq boshqaradi. 
G’aznachilik boshlig’i O’zbekiston Respublikasi Prezidenti bilan kelishgan 
holda, O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirining taqdimiga ko’ra Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod qilinadi. 
G’aznachilik boshlig’i o’rinbosarlari G’aznachilik boshlig’ining taqdimiga 
ko’ra O’zbekiston Respublikasi Moliya vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadilar. 
G’aznachilikning hududiy bo’linmalari boshliqlari O’zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligi tomonidan belgilangan tartibda G’aznachilik boshlig’i taqdimiga 
ko’ra O’zbekiston Respublikasi Moliya vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadi va 
lavozimdan ozod qilinadi. 
G’aznachilikning hududiy bo’linmalari to’g’risidagi nizomlar O’zbekiston 
Respublikasi moliya vaziri tomonidan tasdiqlanadi. 
G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari yagona markazlashtirilgan tizimni 
tashkil qiladi hamda quyi boshliqlarning yuqori boshliqlarga va O’zbekiston 
Respublikasi moliya vaziriga bo’ysunishi va hisobot berishi asosida faoliyat 
ko’rsatadi. 
G’aznachilik o’ziga berilgan vakolatlarga muvofiq o’z hududiy bo’linmalari 
faoliyati ustidan tezkor boshqaruvni va nazoratni amalga oshiradi. 
G’aznachilik O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi tarkibidagi davlat 
ijroiya organi hisoblanadi. G’aznachilikning Qoraqalpog’iston Respublikasi 
G’aznachilik Boshqarmasi, Toshkent shahar va viloyatlar Boshqarmasi, shahar va 
tumanlarda G’aznachilik bo’linmalari kabi hududiy organlari faoliyat qiladi (3-
rasm).
G’aznachilikka O’zbekiston Respublikasi Moliya vaziri o’rinbosari, 
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tayinlangan Davlat 
G’aznachisi rahbarlik qiladi. O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining 

---

buyrug’iga muvofiq G’aznachilikning hududiy organlari tuziladi va tugatiladi. 
G’aznachilik organlarining xarajatlarini moliyalashtirish respublika byudjetidan 
amalga oshiriladi.
Bugungi kunga kelib G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari shtatlari 
shakllantirilgan bo’lib, markaziy G’aznachilikka 92 ta, G’aznachilik hududiy 
bo’linmalariga 2261 ta, jami G’aznachilik tizimiga 2353 ta shtat birligi ajratilgan. 
Lekin davlat byudjeti g’azna ijrosi bilan qamrab olinayotgan jarayonlarni hisobga 
oladigan bo’lsak, g’aznachilik orqali byudjet daromadlari va xarajatlari ijrosi, 
byudjetdan tashqari maqsadli jamg’armalarning daromad va xarajatlari ijrosi, 
byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari mablag’lari tushumi va sarfi ijrosi 
amalga oshirilayotganligini, bu bilan bog’liq bo’lgan ish hajmining ortib 
borayotganligini hisobga olib, G’aznachilik amaliyot boshqarmalari bo’linmalari 
shtatlari sonini qayta ko’rib chiqish zarurligini e’tirof etish lozim. 
G’aznachilikning tashkiliy tuzilmasi O’zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi G’aznachiligining Davlat byudjetining g’azna ijrosi bo’yicha amalga 
oshiriladigan faoliyatiga to’g’ridan-to’g’ri bog’liq.
J
umladan, O’zbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligi G’aznachiligi Markaziy apparati tuzilmasiga 
shunday yirik boshqarmalardan biri “Amaliyot boshqarmasi”, “Metodologiya, 
moliyaviy resurslar va hisoblarni boshqarish boshqarmasi” va “Davlat byudjetining 
g’azna ijrosi tahlili va nazorati boshqarmasi” singari boshqarmalar kiradi. PQ-594-
son Qaror bilan shuningdek, G’aznachilik hududiy bo’linmalarining tashkiliy 
tuzilishi ham tasdiqlangan. 
Moliya 
vazirligi 
G’aznachiligi 
to’g’risidagi 
Nizomga 
muvofiq, 
G’aznachilikning hududiy bo’linmalari quyidagi ishlarni bajaradi: 

byudjet tashkilotlari xodimlariga ish haqi va unga tenglashtirilgan 
boshqa to’lovlar, shuningdek qonun hujjatlariga muvofiq byudjet tashkilotlari 
tomonidan naqd pul mablag’lari bilan to’lanadigan boshqa to’lovlarni to’lash 
uchun g’aznachilikning bank hisob raqamlariga mablag’lar o’tkazadi; 

yuridik va jismoniy shaxslarning bank hisobraqamlariga sudning qarori 
bo’yicha yagona g’aznachilik hisobraqamidan yoki g’aznachilikning boshqa 

---

hisobraqamlaridan mablag’lar o’tkazadi, shuningdek qonun hujjatlarida nazarda 
tutilgan tartibda davlat organlari yoki ushbu organlar mansabdor shaxslarining 
noqonuniy xatti-harakatlari yoki harakatsizligi natijasida fuqarolarga yoki yuridik 
shaxslarga etkazilgan zararni qoplash uchun mablag’lar o’tkazadi; 

O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga har kunlik asosida 
g’aznachilik hisobraqamlarida mablag’larning harakati to’g’risidagi axborotni 
elektron shaklda taqdim etadi; 

byudjetdan mablag’ oluvchilarga ular uchun g’aznachilikda yoki uning 
hududiy bo’linmalarida ochilgan shaxsiy hisobraqamlaridan ko’chirmalar, ularning 
xarajatlarini qoplashga byudjet mablag’lari o’tkazilganligini tasdiqlaydigan to’lov 
hujjatlari va boshqa hujjatlarni taqdim etadi; 

manbalar bo’yicha tegishli byudjetlar daromadlari tushumi hisobini 
yuritadi; 

moliya organlarining topshirig’i bo’yicha yuqori byudjetlarda nazarda 
tutilgan rejali dotatsiyalar, subventsiyalar, byudjet ssudalari summasini va boshqa 
to’lovlarni quyi byudjetlarning shaxsiy g’aznachilik hisobraqamlariga o’tkazadi; 

byudjet tashkilotlari va buyurtmachilarning shartnomalari xarajatlar 
smetasida ko’rsatilgan summalar doirasida va maqsadlarga muvofiq tuzilishi 
ustidan qattiq nazorat qilish asosida shartnomalarni ro’yxatdan o’tkazadi; 

byudjetdan 
mablag’ 
oluvchilar 
nomidan 
ro’yxatga 
olingan 
shartnomalarda yoki boshqa hujjatlarda nazarda tutilgan summalar doirasida 
tovarlarni 
etkazib 
beruvchilar 
(ishlarni 
bajaruvchilar, 
xizmatlar 
ko’rsatuvchilar)ning bevosita bank hisobraqamlariga to’lovlarni amalga oshiradi; 

byudjet tashkilotlarini, jumladan, mudofaa va xavfsizlik tuzilmalarini 
moliyalashtirishga yo’naltiriladigan byudjet mablag’laridan foydalanishni 
maqbullashtirish yuzasidan monitoring olib boradi, bunda ular tomonidan 
tuzilayotgan shartnomalarning sifati ta’minlanishini, ularning maqsadga 
muvofiqligi va narx-navo echimini hamda qoidaga ko’ra, vositachilik 
xizmatlaridan voz kechishni nazarda tutadi; 

---


schyot-fakturalar va tovarlar etkazib berilishi (ishlar bajarilishi, 
xizmatlar ko’rsatilishi) holatini tasdiqlaydigan boshqa hujjatlar asosida byudjet 
mablag’i oluvchilarning moliyaviy majburiyatlari hisobini yuritadi va boshqa 
ishlarni amalga oshiradi. 
Bugungi kunda davlat byudjeti g’azna ijrosini tashkil etish borasidagi 
Prezident qarorlarining ijrosi doirasida Osiyo taraqqiyot banki va boshqa xalqaro 
moliya tashkilotlarining qarz mablag’larini jalb etgan holda davlat byudjetining 
barcha daromadlarini yagona g’azna hisobraqamiga jamlash va undan xarajatlar 
to’lovini amalga oshirish imkonini beruvchi davlat byudjeti g’azna ijrosining 
yagona integratsiyalashgan axborot tizimini tashkil etish bo’yicha chora-tadbirlar 
kompleksi ishlab chiqildi. 
O’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi O’zbekiston Respublikasi 
Markaziy banki bilan birgalikda belgilangan tartibda respublikaning barcha shahar 
va tumanlarini qamrab olgan holda O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi 
tizimining ma’lumotlar tarmog’ini tashkil etish uchun er usti raqamli aloqa 
kanallarini berish choralari ko’rilmoqda.