1. Gaz hajmining o‘zgarishida bajarilgan ish. Adiabatik Jarayon

Mavzu: Gaz hajmining adiabatik va izotermik o’zgarishi jarayonida bajarilgan ish

Reja

1.Gaz hajmining o‘zgarishida bajarilgan ish.

2.Adiabatik Jarayon

3.Izotermik o’zgarish jarayondagi ish

Gaz hajmining o‘zgarishida bajarilgan ish.

Silindrda porshen ostida P1 bosimdagi V1 hajmidan P2 bosimdagi V2 kengayayotgan gazni ko‘z oldimizga keltiraylik (I.4-rasm). Grafikdagi bu protsess 1-2 egri chiziq bilan ifodalanadi.

Kengayishning juda kichik intervalini ko‘ramiz, uning uchun bosimi taxminan doimiy va P ga teng deb olishimiz mumkin. Gazning kichik kengayishida bajarilgan ish P ga teng. Grafikdan bu ishning miqdori kengligi bo‘lgan tor poloskaning yuziga teng ekanligi ko‘rinib turibdi. Hajmning va gacha to‘la o‘zgarishini n ta kichik intervallarga bo‘lib, gaz hajmining o‘zgarishida bajarilgan to‘la A ishning miqdori barcha n-poloskalar yuzining yig‘indisiga teng ekanini, ya’ni 1-2 egri chiziq, P1 egri chiziq va absissalar o‘qi bilan chegaralangan yuzaga teng ekanini keltirib chiqamiz:

Kengayishning juda kichik intervalini ko‘ramiz, uning uchun bosimi taxminan doimiy va P ga teng deb olishimiz mumkin. Gazning kichik kengayishida bajarilgan ish P ga teng. Grafikdan bu ishning miqdori kengligi bo‘lgan tor poloskaning yuziga teng ekanligi ko‘rinib turibdi. Hajmning va gacha to‘la o‘zgarishini n ta kichik intervallarga bo‘lib, gaz hajmining o‘zgarishida bajarilgan to‘la A ishning miqdori barcha n-poloskalar yuzining yig‘indisiga teng ekanini, ya’ni 1-2 egri chiziq, P1 egri chiziq va absissalar o‘qi bilan chegaralangan yuzaga teng ekanini keltirib chiqamiz:

Endi chekli kichik intervaldan cheksiz kichik dV intervalga o‘tsak, bu intervallarning har biridagi ish cheksiz kichik

Endi chekli kichik intervaldan cheksiz kichik dV intervalga o‘tsak, bu intervallarning har biridagi ish cheksiz kichik

dA=PdV (1.11)

ga teng bo‘ladi. Bu tenglikni []V(1) dan []V(2) gacha chegaralarda integrallab gaz hajmining o‘zgarishida bajarilgan to‘la ishning ifodasini topamiz;