33.Erkin saylovlarni o'tkazishda ommaviy axborot vositalarining roli
Saylov komissiyalarining saylov okruglari va uchastkalarini tuzish, saylov komissiyalarining tarkibi to‘g‘risidagi, shuningdek, deputatlikka nomzodlarni ro‘yxatga olish, ovoz berish va saylov yakunlari haqidagi qarorlari matbuotda e’lon qilinadi.Saylov kampaniyasi boshlanganligi Markaziy saylov komissiyasi tomonidan ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi. Xususan, «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga saylov to‘g‘risida»gi qonunning 19-moddasiga ko‘ra «Saylov kampaniyasi boshlanganligi avvalgi chaqiriq Qonunchilik palatasi deputatlarining vakolat muddati tugashidan kamida uch oy oldin Markaziy saylov komissiyasi tomonidan ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi», xuddi shuningdek, «O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi to‘g‘risida»gi qonunning 8-moddasiga binoan «O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi bo‘yicha saylov kampaniyasi boshlanganligi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining vakolat muddati tugashidan kamida uch oy oldin Markaziy saylov komissiyasi tomonidan ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi».«Fuqarolar saylov huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida»gi qonunning 15-moddasida saylovchilar saylovda ishtirok etayotgan siyosiy partiyalar va ayrim nomzodlarning kelgusi faoliyat dasturi bilan tanishish huquqiga egaligi belgilangan.SHuningdek, har bir fuqaroga uning saylov huquqlari sud orqali himoya etilishi, saylov komissiyalarining, davlat organlarining, mansabdor shaxslarning, jamoat birlashmalarining g‘ayriqonuniy xatti-harakatlari ustidan sudga shikoyat qilish imkoniyatlari kafolatlanadi.Kuch ishlatish, aldash, qo‘rqitish orqali yoki boshqa yo‘llar bilan fuqarolarning saylash va saylanish, referendumda ishtirok etish, saylovoldi tashviqotini olib borishdan iborat huquqlaridan foydalanishiga to‘sqinlik qilish, shuningdek, hujjatlarni soxtalashtirish, ovozlarni atayin noto‘g‘ri sanash, referendum to‘g‘risidagi, saylov to‘g‘risidagi qonunlarni o‘zgacha tarzda buzish O‘zbekiston qonunlariga muvofiq javobgarlikka tortishga sabab bo‘ladi.SHuni alohida ta’kidlash lozimki, 2010 yilda Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan taqdim etilgan Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi O‘zbekistonda demokratik saylov tizimini rivojlantirishning yangi bosqichini boshlab berdi. Ushbu hujjatdagi saylov jarayonini yanada demokratlashtirishga, xususan, «saylovoldi tashviqoti» tushunchasiga aniq ta’rif berish, uni olib borish turlari, shakl hamda usullarini, shuningdek, muddatidan oldin ovoz berish tartib-qoidasini belgilash, jamoatchilik fikri so‘rovlari ma’lumotlaridan foydalanishni tartibga solishga qaratilgan qonunchilik tashabbuslari o‘ta muhim ahamiyat kasb etadi.Konsepsiya doirasida 2012 yilda «Saylov erkinligining bundan buyon ham ta’minlanishi va saylovga oid qonun hujjatlarining rivojlantirilishi munosabati bilan «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga saylov to‘g‘risida»gi hamda «Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashlariga saylov to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida»gi qonunning qabul qilinishi, 2014 yilda Konstitutsiyaning 117-moddasiga Markaziy saylov komissiyasini shakllantirish va faoliyatini demokratlashtirishga oid tuzatishlar kiritilgani ham joriy yilda o‘tkazilishi mo‘ljallanayotgan saylovni yanada ko‘tarinkilik va yuksak uyushqoqlik bilan tashkil etishga qo‘shimcha huquqiy kafolatlar yaratishi shubhasiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |