1. Fanning mohiyati. Fan

35.Ilmiy bilish shakllari. Ilmiy muammo. Ilmiy dalil. Ilmiy taxmin. Qonun. Nazariya.Ta`limot. Ilmiy bashorat.
Ilmiy bilish shakllari

• 
  ilmiy muammo; ilmiy dalil; ilmiy faraz (gipoteza); ilmiy qonun; ilmiy nazariya;
  
• 
  ilmiy kashfiyot; ilmiy bashorat.
  

Ilmiy muammo javobi bevosita mavjud bilimda bo`lmagan va echimini topmagan noma`lum masala.
Ilmiy dalil – empirik tadqiqot natijasida hosil qilingan bilim. Ilmiy dalil, tushunchalar, mushohadalarda aks etadi.
Ilmiy faraz (gipoteza)– chinligi isbotlanishi lozim bo`lgan bilim.
Qonun - narsa, hodisa, jarayonlar mohiyati, ichki aloqa – munosabatlarni, zaruriyatlarni ifodalaydigan ilmiy bilish shakli.
Nazariya - ilmiy bilimning eng taraqqiy etgan shakli; chinligi asoslangan, amaliyot sinovlardan muvaffaqiyatli o`tgan, m`lum bir tizimga solingan ilmiy qarashlar majmui.
Ilmiy bashorat – hali fanga to`la ma`lum bo`lmagan narsa, hodisa haqidagi bilim. Ilmiy bashorat – ilmiy bilish shakli; ilmiy dallilar, tabiat, jamiyat qonunlariga tayangan holda kelajakda ro`y berishi mumkin bo`lgan narsa, hodisa, jarayonlar haqidagi bilim.
Ta`limot – fan sohalari, ijtimoiy hayot, jamiyat va shu kabilar haqidagi ilmiy qarashlar, nazariy xulosalar majmui.
Kashfiyot – moddiy olamdagi narsa hodisalarning ilgari ma`lum bo`lmagan xususiyatlari va qonuniyatlari echish.
Tushunish (anglash)- ob`ektiv olamdagi narsa, hodisa, jarayonlarning mohiyati, xossa-xususiyatlari, munosabatlarini anglashdan iborat aqliy jarayon.
Tushunish muammosi bilan shug`ullanadigan maxsus fan sohasi – germenevtika.
Tushuntirish – narsa, xodisa, jarayonlar mohiyatini fikran kuzatish orqali anglash, tushunishga yo`naltirilgan aqliy faoliyat.
Fan olamdagi narsa, hodisa jarayonlar mohiyatini ta`riflaydi, tushuntiradi va bashorat qiladi.