1. Фаннинг ҳалқ хўжалигидаги ўрни ва ўрганиш соҳалари. Фаннинг мақсади, вазифалари ва структураси

Ишламай қолгунга қадар бажарган иши – таъмирланган машинанинг ишламай қолишлар оралиғида бажарган ишининг ўртача қиймати.
Созлик – машинанинг норматив техник ва конструкторлик хужжатларидаги барча талабларга мос келадиган вақтдаги холати.
Носозлик – машинанинг (буюмнинг) шундай ҳолатики, бунда у техник хужжатлардаги талабларнинг лоақал биттасига мос келмайди.
Ресурс – машинанинг (буюмнинг) техник хужжатларда изохланган охирги ҳолатга қадар бажарадиган иши. Биринчи таъмирлашгача бўлган ресурс, таъмирлашараро ресурс, белгиланган ресурс ва бошқа ресурслар бўлиши мумкин.
Хизмат муддати –машина ишлатила бошлангандан ёки капитал таъмирлангандан то техник хужжатларда изоҳланган охирги ҳолатга келгунча ёки ҳисобдан чиқарилгунга қадар калёндар ишлаш давомийлиги.
Таъмирлашараро ресурс (хизмат муддати) – таъмирланган машинанинг техник хужжатларда изоҳланган охирги ҳолатга келгунга қадар бажарган иши.
Ишлаш қобилияти – машина (буюм) нинг шундай ҳолатики, бунда машина берилган вазифаларни техник хужжатлар талабларига мос келувчи параметрлар бўйича бажара олади.
Таъмирлаш – ишлаш қобилиятини тиклаш машинанинг нуқсонларини бартараф этиш ишлари мажмуидир.
Машина деталлари учун «тиклаш» (аввалги ҳолатига келтириш) атамасини қўллаш қабул қилинган.
Жорий таъмирлаш. Таъмирлашнинг бу тури машинани ишлатиш жараёнида бажарилади. Бунда айрим кам ресурсли агрегатлар, узеллар ёки механизмларни алмаштириш, тиклаш ва ростлаш ишлари киради.
Жорий таъмирлашда асосан агрегат усулидан фойдаланилади. Бу усулда машина айрим қисмларининг янгилари ёки таъмирланганлари билан алмаштириш орқали бартараф этилади.
Капитал таъмирлаш. Капитал таъмирлаш чоғида машиналарнинг техник ресурси тикланади. Бунинг учун машина тўлиқ қисмларга ажратилади, барча агрегатлари, узелларининг ишлаш қобилияти тикланади. Капитал таъмирлаш вақтида ҳамма деталлари ювилади, ейилган деталлар (шу жумладан базис деталлар ҳам) янгисига ёки тикланганига алмаштирилади, узеллар ва механизмлар тўлиқ йиғилади ва ростланади. Йиғиб бўлинган ҳар бир машина ростланади, бўялади, чиниқтирилади ва синалади.
Ишончлилик ва таъмирлашга оид тушунчалар ва таърифларни билиш, машиналарни таъмирлаш сифатини, уларнинг ишончлилигини баҳолаш учун объектив мезонларни танлаш имконини беради.