1. Falsafa mavzusi va falsafiy bilimlar mohiyati

5.San’at. San’atning funksiyalari va san’atdagi inqiroz (degumanizatsiya). Sanat mohiyatan shaxsning his-tuygulariga tasir korsatishga qodir bolgan muhim jarayon hisoblanadi. SHuning barobarida, u insonni doimo oziga jalb etib kelgan. Sanat insonning ehtiroslar va tuygular olamiga singib borib ularni yiglatadi, kuldiradi, oylashga majbur qiladi. SHuning uchun bolsa kerak sanat barcha davrlarda insonga hamroh bolib kelgan. Sanatni bir narsani yaxshi ishlab chiqarishdan iboratdir, - deb bilgan taniqli jadid mutafakkiri Abdurauf Fitrat sanat va uning insonga korsatajak tasiri togrisida mulohaza Yuritib, shunday degan edi; BuYuk bir shodlik korgan kishi ozining shod tuygularini boshqalarga bildirib, shodligini orttiradir. Ulug bir qayguga uchragan esa, oz dardini boshqalarga otkarib, ozini ovuntirgan boladir. Miyasi Yuksalmagan bolalar, sanatdan xabarsiz kishilar shodli-qayguli tuygularini sakrab, oynab, kulib, yiglab, talpinib jonlantiradilar, ochiqqa chiqarib boshqalarga anglatadilarda, shu yol bilan ovuntirilgan boladilar, sanat egalari esa turli tovar (material)lar yordami bilan ozlarining tuygularini jonlantirib maydonga chiqaradir. SHu yolda boshqalarni oz tuygulari bilan tuygulantirishga tirishadir.Sanatning estetik tarbiya vositasi sifatidagi ahamiyati shu bilan belgilanadiki, estetik tarbiya faqat va faqat insonga xos bolib, u inson orqali voqelikka aylanadi. Sanat tasvir vositalari orqali insonning idellari va orzu-umidlarini ranglarda, ohanglarda, badiiy obrazlarda aks ettiradi, insoniyatning fazilat va illatlarini chiroyli qiyofalar bilan uning oziga namoyish qiladi. Bu bilan sanat oziga insonni jalb etadi, uning qiziqishini orttiradi. Natijada inson sanatning muxlisiga, tomoshabiniga aylanadi. Agar inson ozining estetik tuygularini maqsadli, ijobiy tomonga yonaltira olgan bolsa, chinakam sanat uning kelajakdagi buYuk ishlariga rahnamolik qiladi. Aksincha, estetik tuygusi va estetik didi tarbiyalanmagan kishi sanatning buYuk imkoniyatlaridan mosuvo bolib qolaveradi. Biroq, sanat u yoki bu korinishda tobora insonga yaqinlashib boraveradi. Zero, haqiqiy sanat asarlari insonni doimo Yuksaklikka, bunyodkorlikka undab kelgan estetik tarbiya vositasidir. SHaxsning estetik tarbiyasini sanat vositasida amalga oshirishning afzal tomonini ikki xususiyat kora ifodalash mumkin.