Hozirgi kimyodan 10 ta variant ko’rasizlar. Shular takror aylanib tushaveradi. 3 tadan savol bo’ladi. 3-si albatta KOMPLEKS BIRIKMALARDAN tushadi. Shu un birinchi shu mavzuni yodlanglar. Man 2 tadanini yozaman. 3-kompleks. Tushganda roziman deb qoyinglar
Faqat to’liq yodlanglar. Yutasizlar. Masharipov Tibbiy kimyo kitobida javoblari tayyuor turibdi. Faqat o’qisanglar bo’ldi
Qo’rg’oshin yaltirog’i PbO
Al3+ ionlariga sifat reaktivi:
NaOH
PO43– ionlariga sifat reaktivi:
BaCl2 Qaysi p-element radioximiya va rengenotehnikada himoya qurilmalari uchun ishlatiladi?
Qo’rg’oshin
ATF, ADF, AMF, DNK va RNK tarkibiga kiruvchi p-element:
P elementi
3-mavzu
B+ zarrachalar ajralishi bilan boradigan jarayonning nomi:
Positron emissiyasi
Tekshirilayotgan a’zolarni yuqori drajada mayda kesimda ko’rish imkonini beradigan nurli diagnostika usuli
MSKT
Radioaktiv nurlanish tarqalishi bilan bir element yadrosining boshqa element yadrosiga o’z o’zidan aylanishi jarayoni deyiladi:
Tabiiy radioaktivlik
Radioaktiv moddaning bir soniyada parchalanish miqdorini ko’rsatuvchi birlik
Bekkerel
Radioaktiv izotopning belgisida yuqori chap burchakda ko’rsatiladigan kattalik
Atom massasi
Radioaktiv izotopning belgisida pastki chap burchakda ko’rsatiladigan kattalik
Yadro zaryadi
Radioaktiv izotop namunaning olingan miqdoridan yarmi parchalanishiga ketgan vaqt oralig’I
Yarim yemirilish davri
Radiatsiyaning miqdori qaysi asbob bilan o’lchanadi
Geyger schyotchigi
Pozitronlar – quyidagi xususiyatga ega bo’lgan zarrachalardir:
Massasi 0 va zaryadi +1
Positron emissiya tomografiyasida ko’proq ishlatiladigan izotoplar:
Ftor-18, uglerod-15, kislorad-18
Organizmda radioaktiv izotopni kasal a’zoga minimal masofada implantatsiyalash yo’li bilan o’tkaziladigan nur terapiyasining nomi:
Braxiterapiya
MSKTning to’liq nomini keltiring
Multispiralli kompyuterli tomografiya
MRTning to’liq nomini keltiring
Magnit rezonansli tomografiya
Magnit va radioto’lqinlar ta’sirida a’zolarning kompyuter tasvirini hosil qilish usuli
MRT
Gamma zarrachalar quyidagi xususiyatlarga ega zarrachalardir:
Massasi 0 va zaryadi 0
Gamma nurlanishning fazoda ta’sir etish masofasi:
500sm
Elektronlar ajralishi bilan boradigan nurlanish turining nomi:
Alfa-nurlanish
Butun tanaga 600 ber va undan ortiq radioaktiv nur ta’sir etganda kuzatiladigan holat:
O’limga olib keladi
Betta zarrachalar quyidagi xususiyatlarga ega zarrachalardir:
Massasi 0 va zaryadi -1
Beta nurlanishning fazoda ta’sir etish masofasi:
200-300sm
Alfa zarrachalar quyidagi xususiyatlarga ega zarrachalardir:
Massasi 4 va zaryadi +2
Alfa nurlanishning fazoda ta’sir etish masofasi:
2–3sm
1kg biologic to’qimalari yutgan 100 ber ga teng ionlantiruvchi nurlanish miqdorining o’lchov birligi
Zivert
1 gramm material, masalan odam tanasining to’qimalari tomonidan yutilgan radiatsiya midoriga teng bo’lgan adsorbsiyalanganradiatsiya miqdorining nomi:
Rad
Organizmning 100 ber radioaktiv nurlanishi ta’siridaqaysi potologiya kuzatiladi:
Oq qon tanachalarining ishlab chiqarilishi sekinlashadi
4-mavzu
Kesson kasalligining sababi:
Yuqori bosimdan normal bosimga keskin o’tish
Vant-Goff qonunida osmotic bosimni quyidagi omilga bog’liqligi aks ettirilgan:
Izoosmiya
Sechenov qonunida gazlarning eruvchanligi quyidagi omilga bog’liqligi aks ettirilgan.
Begona moddalar mavjudligiga
Eritma konsentratsiyasini eritma muzlash haroratini pasayishiga qanday bog’liqligi bor (Raulning 2-qonuni–krioskopiya)
Eritma konsentratsiyasi qancha yuqori bo’lsa u shuncha past haroratda muzlaydi
Muzlash haroratining o’zgarishi bo’yicha Mr ni aniqlashda qo’llanadigan qonunning muallifi:
Raulning krioskopiya qonuni
Qaysi eritmaga qizil qon tanachalari solinganda gemoliz hodisasi kuzatiladi:
8-10
Oshqozon shirasida HCl konsentratsiyasini aniqlashda ishlatiladigan titrimetric usul nomi:
Alkalimetriya
Neytrallash usulida qo’llanadigan indikatorlarning albatta bo’lishi kerak bo’lgan xossasi:
Kislotalik yoki asoslik
Natriy asetat fenolftalein mavjudligida eritilganda eritma rangi:
Malina rang
Indicator lakmusning o’tish intervali
5-8
Alkalimetriyada ishlatiladigan ishchi eritma:
Natriy gidroksid
Kislota-asosli indikatorlarning ta’sir etish prinsipini asosida quyidagi holat yotadi:
e.n.da ularning molekulalari bir rangda ionlari boshqa rangda bo’ladi.
Indicator metaloranjning o’tish intervali
3,1-4,4
Suvli eritmada kislotali yoki ishqoriy muhitni beruvchi moddalar konsentratsiyasini aniqlashda qo’llanadigan usul:
Neytrallash
Asidimetriyada qaysi moddalar miqdori aniqlash mumkin:
Ishqor
Atsidimetriya usuli bilan titrlashda ekvivalent nuqtada muhit bo’lishi kerak:
Kislotali
Neytrallash usuli bo’linadigan 2 ta usul:
Alkalimetriya atsidimetriya
Ishchi eritma – bu?
Konsentratsiyasi aniq eritma
Neytrallash usulida ekvivalent nuqta quyidagicha aniqlanadi:
Indikatorning rangi o’zgarishidan
6-mavzu
Kislota-asosli indikatorlarning ta’sir etish prinsipini asosida quyidagi holat yotadi:
Ekv.nuqtada ularning molekulalari bir rangda ionlari boshqa rangda bo’ladi
Vodorod peroksidning miqdorini aniqlash uchun ishlatiladigan oksidimetriya usulining nomi:
Permanganatometriya
Permanganatometriyada Mor tuzi tarkibidagi temir miqdorini aniqlashda ekv.nuqtada eritmaning rangi qanday o’zgaradi:
Rangsizdan binafshaga
Permanganatometriya usulida indicator vazifasini bajaruvchi modda:
Ishchi eritma
Oksidimetriya usuli asosida -….
Oksidlanish qaytarilish reaksiyalari
Tibbiy profilaktika sohasida suvning oksidlanuvchanligini aniqlashda ishlatiladigan titrimetriya usuli :
Permanganatometriya
Permanganatometriya usulida ishchi eritmaning nomi:
Kaliy permanganate
Qaytarilish – bu?
Electron biriktirish
Oksidimetriya usuli bilan quyidagi modda konsentratsiyasini aniqlab bo’ladi:
Vodorod peroksidni
Sn(II) konsentratsiyasini aniqlashda ishlatiladigan titrimetriya usuli:
permanganotometriya
Titrimetriyada indicator vazifasini ishchi eritma o’taydigan usulining nomi:
Oksidimetriya
Oksidlanish – bu?
Electron yo’qotish
Fe(II) konsentratsiyasini aniqlashda ishlatiladigan titrimetriya usuli:
Permanganatometriya
Eritmada vodorod peroksid konsentratsiyasini aniqlashda ishlatiladigan titrimetriya usuli:
Permanganatometriya
Cu(I) konsentratsiyasini aniqlashda ishlatiladigan titrimetriya usuli:
permanganotometriya
Titrimetriyaning oksidlanish qaytarilish reaksiyalariga asoslangan usulining nomi:
Oksidimetriya
Ishchi eritma – bui?
Konsentratsiyasi aniq eritma
Oksidimetriya usulida qanday indikatorlar dan foydalaniladi:
Indicator ishlatilmaydi
KMnO4 eritmasining normalligi va titri qanday aniqlanadi:
Oksolat kislotasi bilan
Disproporsiyalanish reaksiyasining o’ziga xosligi shundan iboratki:
Bir atomning o’zi ham oksidlovchi, ham qaytaruvchi bo’ladi
7-mavzu
Hujayra ichida ta’sir ko’rsatadigan bufer sistema asosan – bu:
Fosfatli
Bufer sig’imi eritmaning quyidagi hajmi uchun hisoblanadi:
1 litr
Gidrokarbonatli bufer sistemaga OH– ionlarini ta’sir etish mexanizmi quyidagicha aks ettiriladi:
HCO3 + H2O
Organizmning barcha a’zolarida ta’sir ko’rsatuvchi bufer sistema – bu:
Oqsilli
Oqsilli bufer sistemaga OH– ionlarini ta’sir etish mexanizmi quyidagicha aks ettiriladi:
NH4OH + Cl- Odam organizmida uchramaydigan bufer sistema:
Ammiakli
Bufer eritmalarning pHini hisoblash formulasi quyidagi qonun asosida ishlab chiqarilgan:
Massalar ta’siri qonuni
Siydikda pH qiymatni doimiy saqlab turuvchi bufer eritmaning nomi:
Issiqlik almashinadi ammo modda almashmaydi
O’z-o’zidan boradigan jarayonda:
Entropiya ortadi va entalpiya kamayadi
9-mavzu
Trilon B – bu?
Etilendiamintetrasirka kislota dinatriyli tuzi
Suvning umumiy qattiqligi … kalsiy va magniy tuzlarining mavjudligi bilan bog’liq:
Bikarbonatli, sulfatli, xloridli
Anionli komplekslarning tashqi sferasida joylashishi mumkin bo’lgan zarrachalar:
Metal yoki ammoniy ioni
Agar suvning qattiqligi … tashkil qilsa, qattiq hisoblanadi:
8dan 12mol/lgacha
Kompleksometriya usuli bilan… ionlar konsentratsiyasini aniqlash mumkin:
Quyida keltirilgan birikmalardan qaysilari asidokompleks hisoblanadi?
K2[PtCl4]
Na3[Co(NO2)6], K2[CuCl4] komplekslari kiradigan komplekslar turi:
Atsidokomplekslar
Kompleks birikmalar tuzulishi va xossalarini ta’riflovchi nazariyaning muallifi:
Verner
Kompleksometriyada quyidagi indicator qo’llanadi:
Erioxrom qora
Xlorofill quyidagi komplekslar guruhiga kiradi:
Ichki kompleks birikmalar
Kompleksonlar qatoriga kiradi:
Poliaminkarbon kislotalar
Kimyoviy tabiati bo’yicha ligandlar quyidagi ko’rinishda bo’lishi mumkin:
Qutbli neytral zarracha yoki kislota qoldig’i
Agar suvning qattiqligi … tashkil qilsa o’rtacha yumshoq hisoblanadi:
4dan 8mol/lgacha
Suvning doimiy qattiqligi … kalsiy va magniy tuzlarining mavjudligi bilan bog’liq:
Sulfatli
[Cu(NH3)4]SO4, [Pt(NH3)2Cl2] komplekslarda kompleks ionlarning zaryadlari teng:
+2;0
Agar suvning qattiqligi… tashkil qilsa juda yumshoq hisoblanadi:
4mol/lgacha
Kompleksometriya … hosil bo’lishiga asoslangan:
Xelatlar
Xelatlarda ligand vazifasini o’taydigan molekulalarning nomi:
Kompleksonlar
Agar suvning qattiqligi … tashkil qilsa juda qattiq hisoblanadi:
12dan yuqori
Anionli komplekslarda ligand vazifasini o’tashi mumkin bo’lgan zarrachalar:
Kislota qoldig’i yoki gidroksid guruhi
Agar kompleks ion manfiy bo’lsa, bunday kompleksning nomi
Anionli
Kompleksometriya usuli… aniqlash uchun qo’llaniladi:
Suvning qattiqligi
Koordinatsion son – bu …………. ligandlar soni:
To’g’ridan to’g’ri markaziy atom bilan bog’langan
Kationli komplekslarda tashqi sferani hosil qilishi mumkin bo’lgan zarrachalar:
Akislota qoldig’I yoki gidroksid guruhi
Suvning doimiy qattiqligi … kalsiy va magniy tuzlarining mavjudligi bilan bog’liq:
Xloridlar
Agar kompleks ion musbat zaryadlangan bo’lsa, uning nomi:
Kationli
Komplekson – bu?
Xelatlar siklik kompleks hosil qiluvchi organik moddalar
Koordinatsion nazariyaga ko’ra kompleks birikmalarda markaziy o’rinni egallaydigan zarrachaning nomi:
Kompleks hosil qiluvchi
Suvning qattiqligini aniqlashda kompleksometriya qanday buferli muhitda o’tkaziladi:
Ammiakli
Suvning qattiqligini aniqlashda kompleksometriya … muhitda o’tkaziladi:
Ishqoriy
Kompleksometriyada metal ionlari indicator bilan birikib … hosil qiladi:
Qizil rang
Xalqali komplekslarning yana bir nomi:
Xelatlar
Quyida keltirilgan birikmalardan qaysilari amminokompleks hisoblanadi:
[Cu(NH3)4]SO4 Kompleksonlar qatoriga kiradi:
Etilendiamintetrasirka kislotasi
Og’ir metallar bilan halqali kompleks hosil qiladigan moddaning nomi
Komplekson
Kompleks birikmalarning ichki sferasini tashkil qiluvchi zarrachalarning nomi
Markaziy atom va ligand
Suvning vaqtinchalik qattiqligi… kalsiy va magniy tuzlari bilan bog’liq:
Bikarbonatli
Quyidagi keltirilgan birikmalardan akvakomplekslar turiga kiradigani:
[Al(H2O)6]Cl3 Kationli komplekslarda ligand vazifasini o’tashi mumkin bo’lgan zarrachalar
Neytral qutbli molekula
Kimyoviy tabiati bo’yicha ligandlar quyidagi ko’rinishda bo’lishi mumkin?
Qutbli neytral zarracha yoki kislota qoldig’i
Xelatlar guruhiga kiruvchi moddalar: