1. Endogen geologiyalik protsessler. Magmatizm intruziv xam effuziv magmatizmi xaqqinda

Tiykargı adebiyatlar xam okıu kollanbalar
1.Qurbonov A. S.- Geologiya «O’qituvchi» 1992 yil.
Qo’shimcha adabiyotlar
1.Islomov O.I. SHaraxmedov SH. Ol mumiy geologiya. Toshkent, 1971
2.Alison A., Palmer D. Geologiya .M., 1988
Sabaktın informasialık-metodikalık ta’minoti quyidagilardan iborat:
1. www. tdpu. uz
2. www. pedagog. uz
3. www. Ziyonet. Ol z
LEKTSIYA№ 5


TEMA 5-1. TEKTONİKALIKALIQ PROTSESSLER. TEKTONİKALIKALIQ HA`REKETLERININ` TU `RLERI.(TEBRENIW, SEYSMIK PROTSESSLER). (2-SAAT)
REJE:
1.Tektonikalikaliq protsessler.
2.Tektonikalikaliq ha`reketlerinin` tu `rleri.(tebreniw, seysmik protsessler).

Jerdin rauajlanıu tarixında tau ` payda qiluvchi kuchli tektonikalık xaraketljer rwy bergan tau ` bulrmalanishi epoxalari ajratiladi. Masalan, baykal tau ` bulrmalanishi proterozoy ozoyning oxiri-paleozoyning boshlanishida, kaledon xam gertsin tau ` bulrmalanishlari paleozoyning wrtasida xam oxirida, kimmerid tau ` bulrmalanishi mezozoy erasida, al`p tau ` bulrmalanishi esa kaynozoy erasida sodir bwlgan. Tektonikalık xaraketljer eng qadimgi, qadimgi, yangi (neotektonikalık) xam hozirgi zamon tektonikalık xaraketljer iga bwlinadi.
En` qadimgi tektonikalık xaraketljer ga arxey xam proterozoy ozoyda sodir bwlgan tektonikalık xaraketljer kiradi. Qadimgisi - paleozoy (kaledon, gjer tsin) xam mezozoy (kimmerid) eralaridagi, neotektonikalık xam hozirgi zamon tektonikalık xaraketleri esa kaynozoy (al`p) erasidagi tau ` bulrmalanishlarini oz ichiga oladi. Olar tiykarınan geologiyalıq, qisman geomorfologik usullar orqali organiladi.
Jer pusti payda etiu bullgan xam ktidan boshlab uzluksiz xarakat kilib turadi. jer kabatın yamasa uning ayrim kismlarining xamma tabiiy xarakatlari tektonikalık xarakatlar dep ataladı.
Tektonikalıkalıq xarakatlar kopshilik jagdaylarda juda uzok uakıtxam sekin sodir bullganliklari uchun ularni tikkeley urganish imkani yati mavjud emas. Bull protsesstin xarakati tugrisida jer pustida joylashgan tau jınıslarıning yotish xolatini urganish orkali xulosa chikarish mumkin. Mısalı: jer kabatın uzok uakıt mobaynida bulkilgan kismlarida katta kalinlikdagi chukindi jins katlamlari tuplanadi. Jer kabatın jadal xam uzgaruvchan xarakatlar bullgan kismlarida esa tau jins katlamlari juda katta kuchlar ta`sirida bulkiladi, ayrim jerlerdeuziladi, gorizontal xam vertikalkesimda uz xolatini uzgartiradi.