1. Elektr yuritma koordinatalarini rostlashni asosiy ko`rsatkichlari. O`zgarmas tok dvigatellarini tezligini rostlash usullari. O`zgaruvchan tok dvigatellarini tezligini rostlash usullari

Mundarija


Reja
1. Elektr yuritma koordinatalarini rostlashni asosiy ko`rsatkichlari.

2. O`zgarmas tok dvigatellarini tezligini rostlash usullari.

3. O`zgaruvchan tok dvigatellarini tezligini rostlash usullari.


Mexanikaviy znergiya elektr energiyaga elektr mashinalari yordamida aylantiriladi. Bunday mashinalarga elektr generatori deyiladi. Generator bug, gidravlik va gaz trubinalari, ichki yonuv dvigatellari va boshkalar yordamida xarakatga keltiradi.
Agar elektr mashinasi elektr energiyani mexanikaviy energiyaga aylantirilsa, bunday mashinaga elektr dvigateli deyiladi.
Uzgarmas tok generatori elektroliz kurilmalarida, akkumulyatorni zaryadlashda va o‘zgarmas tok dvigatellariga tok berishda ishlatiladi.
Uzgarmas tok generatori uch kismdan tuzilgan: mashinaning kugalmas kismi – stator 1, aylanuvchi kismi yakor 2 va kollektor 3
Mashinaning ko‘zga lmas kismi a) bosh kutblar 1, kushimcha kutblar 2 va statina 3 dan iborat. Bosh kutb b) magnitaviy okim hosil kiluvchi elektromagnitdir. Bosh kutb uzak 4, uygotish chulg‘ami 7 va kutb uchlari 8 dan tashkil topadi. Kutblar stanina 6 ga boltlar 5 yordamida maxkamlanadi. Kutb uzagi pulatdan oval kesimli qilib yasaladi.Unga izolyatsiyalangan mis simlardan uralgan uygotish chulg‘amining galtagi kiydiriladi. Barcha kutblarning g‘altak lari ketma – ket ulanib, uygotish chulg‘amini hosil kiladi. Uygotish chulg‘amidan utayotgan tok magnitaviy okim hosil kiladi. Kutb uchlari uygotish chulg‘amlarining kutbda to‘tib turadi va kutbda magnitaviy maydonni bir tekis taksimlaydi.
Kutb uchlariga kutb bilan yakor orasidagi bushlik kutb yoyining butun uzunligi buyicha bir xil bulishini ta’minlaydigan shakl beriladi. Kushimcha kutblarning ham uzagi va ularga kiydirilgan g‘altak shaklidagi chulg‘amlari bo‘ladi.
Kushimcha kutblar bosh kutblar orasidagi oralikka joylashtiriladi va ularning soni bosh kutblar soniga teng yoki undan ikki marta kam bo‘ladi. Kushimcha kutblar katta quvvatli mashinalarda bo‘ladi va chutkalar ostidan chikadigan uchkunlarni yukotadi.